جهت­ گیری یا گرایش به کارآفرینی به دلیل نقش کلیدی و مهم آن به­عنوان نیروی محرک در پیگیری سازمانی فعالیت­های کارآفرینانه به یک موضوع بسیار جدید و داغ در تحقیقات تجاری تبدیل شده و بسیاری از مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته بر پیامدهای چندجانبه گرایش به کارآفرینی و چگونگی هدایت آن به عملکرد برتر تأکید کرده است (مونتیرو[1] و همکاران، 2019). میلر (1983)، بیان می­کند سازمانی که دارای گرایش کارآفرینانه می­باشد، بر نوآوری در بازار شرط­بندی می­کند. از نظر لامپکین و دس (1996)، گرایش کارآفرینانه به فرایندها، شیوه­ها و فعالیت­های تصمیم­گیری اشاره دارد که به ورود جدید به بازار منجر می­گردد. گرایش به کارآفرینی به وضعیت استراتژیک یک شرکت اشاره دارد که نشان­دهنده نوآوری، فعال بودن و ریسک­پذیری است. همچنین فعالیت­ها، فرایندها و روش­های تصمیم­گیری را مطرح می­کند که یک شرکت را برای جستجو و بهره­برداری از فرصت­های جدید بازار راهنمایی و هدایت می­نماید (ژنگ[2] و همکاران، 2016).

مفهوم جهت­گیری کارآفرینانه در طول زمان و به طور متوالی گسترش یافته است و ویژگی­های جدیدی به آن اضافه شده است. عملکرد جهت­گیری کارآفرینانه مستلزم عادات و شیوه­های تصمیم­گیری خاص در یک کسب و کار است (الم[3] و همکاران، 2022). کووین و لامپکین (2011)، سه دلیل مهم را مطرح کردند که چرا تحقیقات مرتبط با گرایش به کارآفرینی یک شرکت باعث ایجاد شکاف مهمی در ادبیات کارآفرینی شده است. اول، گرایش به کارآفرینی سازه­ای ارزش­مند برای درک چگونگی و چرایی برخی شرکت­ها است که می­توانند به مرور زمان خود را از طریق مسیرهای جدید رشد نوسازی نمایند. دوم، گرایش به کارآفرینی به­عنوان یک متغیر پیوسته یا مجموعه­ای از متغیرها وجود دارد که نشان­دهنده یک یا چند بُعد است که می­توان سازمان­ها را در چارچوب مشخصی قرار داد. بنابراین، این مفهوم ارزیابی مشترکی را ارائه می­دهد که از طریق آن می­توان کارآفرینی را ارزیابی نمود. درنهایت نیز گرایش به کارآفرینی فضای متمایزی از سایر مفاهیم کارآفرینی مانند فرهنگ و جو کارآفرینی را به خود اختصاص می­دهد.

[1] . Monteiro

[2] . Zhang

[3] . Alam

2-1-1- عملکرد جهت گیری کارآفرینانه. 1

2-3- پیشینه پژوهش... 11

2-3-1- پیشینه داخلی.. 11

2-3-2- پیشینه خارجی.. 13

منابع. 17

• پیرایش، رضا؛ امیری، وحید؛ جعفری، ملیحه؛ ایمانی، محمد (1399). بررسی تأثیر کارآفرینی سازمانی و جهت­گیری کارآفرینی بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی کارآفرینی استراتژیک در شرکت­های صنعتی استان زنجان. مدیریت بهره­وری، سال 14، شماره 52.
• جهاندار، فاطمه؛ الوندی، پیمان؛ دریکوند، محسن (1401). تأثیر جهت­گیری کارآفرینانه بر عملکرد استراتژیک کسب و کار باتوجه به نقش میانجی قابلیت­های مدیریتی و جهت­گیری بازار در شرکت شیرین عسل. پنجمین کنفرانس بین­المللی مطالعات بین رشته­ای در مدیریت و مهندسی.
• شکرالهی، ژاله و کریمی، فریبا (1395). الگوی روابط بین سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش با گرایش های کارآفرینانه کارکنان شرکت صنایع کاشی اصفهان. فصلنامه مدیریت بهره­وری، 10(1)، 125-140.
• عربیون، ابوالقاسم؛ دهقان نجم آبادی، عامر؛ رضازاده، آرش؛ و حاجی فتحعلی، عباس. (1392). بررسی تأثیر میانجی گرایش کارآفرینانه بر رابطه بین رهبری تحول آفرین و عملکرد سازمانی. تحقیقات مدیریت آموزشی، 17: 74-55.
• کرمی، اژدر؛ صنوبر، ناصر؛ کرمی، هادی؛ یونس­پور، زهرا (1396). تأثیر گرایش کارآفرینی بر عملکرد صادراتی شرکت­های کوچک و متوسط با نقش میانجی قابلیت یادگیری. مدیریت کسب­وکارهای بین­المللی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز، سال اول، شماره اول، صفحات 1 الی 16.
• گنجعلی، زکیه؛ باقری، روح­الله. (1399). تأثیر جهت­گیری کارآفرینانه بر رفتار کارآفرینی با میانجی گری قصد کارآفرینی در دانشجویان مهندسی دانشگاه سیستان و بلوچستان. توسعه کارآفرینی، دوره 13، شماره 4، صفحات 521-540.
• نظری، حامد؛ رستمی، فرحناز؛ شیری، نعمت­اله؛ خوش مرام، مژگان (1400). بررسی اثر تعدیل­گری مؤلفه­های مدیریت کارآفرینانه در رابطه بین ظرفیت جذب و کارآفرینی سازمانی در تعاونی­های کشاورزی شهرستان کرمانشاه. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، جلد هشتم، شماره دوم، صفحات 17-32.

• Alam, S.S.; Md Salleh, M.F.; Masukujjaman, M.; Al-Shaikh, M.E.; Makmor, N.; Makhbul, Z.K.M. Relationship between Entrepreneurial Orientation and Business Performance among Malay-Owned SMEs in Malaysia: A PLS Analysis. Sustainability 2022, 14, 6308.
• ANDERSON, B. S. & ESHIMA, Y. 2013. The influence of firm age and intangible resources on the relationship between entrepreneurial orientation and firm growth among Japanese SMEs. Journal of Business Venturing, 28, 413-429.
• COVIN, J. G. & LUMPKIN, G. T. 2011. Entrepreneurial Orientation Theory and Research: Reflections on a Needed Construct. Entrepreneurship theory and practice, 35, 855-872.

• Garcia-Villaverde, P. M., Rodrigo-Alarcon, J., Ruiz-Ortega, M. J. (2018). The role of knowledge absorptive capacity on the relationship between cognitive social capital and entrepreneurial orientation", Journal of Knowledge Management.
• Ibarra- Cisneros, M., Perlines, F. (2019). Entrepreneurial orientation, absorptive capacity and business performance in SMEs.

• JIANG, X., YANG, Y., PEI, Y.-L. & WANG, G. 2016. Entrepreneurial Orientation, Strategic Alliances, and Firm Performance: Inside the Black Box. Long Range Planning, 49, 103-116.
• Kiyabo, K.; Isaga, N. Entrepreneurial orientation, competitive advantage, and SMEs’ performance: Application of firm growth and personal wealth measures. J. Innov. Entrep. 2020, 9, 12.

• Kollmann, T., & Stöckmann, C. (2014). Filling the entrepreneurial orientation-performance gap: The mediating effects of exploratory and exploitative innovations. Entrepreneurship: Theory and Practice, 38(5), 1001–1026.

• LI, L., JIANG, F., PEI, Y. & JIANG, N. 2017. Entrepreneurial orientation and strategic alliance success: The contingency role of relational factors. Journal of Business Research, 72, 46-56.
• Liu, N.; Hu, H.; Wang, Z. The Relationship between Institutional Pressure, Green Entrepreneurial Orientation, and Entrepreneurial Performance—The Moderating Effect of Network Centrality. Sustainability 2022, 14, 12055.
• LUMPKIN, G. & DESS, G. 1996. Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. Academy of Management. The Academy of Management Review, 21, 135.

• Monteiro, A. P., Soares, A. M., Rua, O. L. (2019). Linking intangible resources and entrepreneurial orientation to export performance: the mediating effect of dynamic capabilities. Vol.4, pp. 179-187.

• Morshidi, M. H. (2020). Entrepreneurial orientation and cooperative principles on cooperative performance in Malaysia: a conceptual framework.

• NGELEN, A., KUBE, H., SCHMIDT, S. & FLATTEN, T. C. 2014. Entrepreneurial orientation in turbulent environments: The moderating role of absorptive capacity. Research Policy, 43, 1353-1369.
• PATEL, P. C., KOHTAMÄKI, M., PARIDA, V. & WINCENT, J. 2015. Entrepreneurial orientation‐as‐ experimentation and firm performance: The enabling role of absorptive capacity. Strategic Management Journal, 36, 1739-1749.
• PATEL, P. C., KOHTAMÄKI, M., PARIDA, V. & WINCENT, J. 2015. Entrepreneurial orientation‐as‐ experimentation and firm performance: The enabling role of absorptive capacity. Strategic Management Journal, 36, 1739-1749.

• Rahomee, A., Alijanabi, A. (2017). The mediating role of absorptive capacity on the relationship between entrepreneurial orientation and technological innovation capabilities.
• Rodrigo-Alarcón, J., García-Villaverde, P. M., Ruiz-Ortega, M. J., & Parra-Requena, G. (2018). From social capital to entrepreneurial orientation: The mediating role of dynamic capabilities. European Management Journal, 36(2), 195-209.
• Rodrigo-Alarcón, J., García-Villaverde, P. M., Ruiz-Ortega, M. J., & Parra-Requena, G. (2018). From social capital to entrepreneurial orientation: The mediating role of dynamic capabilities. European Management Journal, 36(2), 195-209.

• Sánchez-García, E.; Marco-Lajara, B.; Seva-Larrosa, P.; Martínez-Falcó, J. Driving Innovation by Managing Entrepreneurial Orientation, Cooperation and Learning for the Sustainability of Companies in the Energy Sector. Sustainability 2022, 14, 16978.
• WALES, W., MONSEN, E. & MCKELVIE, A. 2011. The Organizational Pervasiveness of Entrepreneurial Orientation. Entrepreneurship Theory and Practice, 35, 895-923.
• Wales, W.J.; Covin, J.G.; Monsen, E. Entrepreneurial orientation: The necessity of a multilevel conceptualization. Strateg. Entrep. J. 2020, 14, 639–660.
• WIKLUND, J. & SHEPHERD, D. 2005. Entrepreneurial orientation and small business performance: a configurational approach. Journal of Business Venturing, 20, 71-91.
• Yang, H.; Dess, G.G.; Robins, J.A. Does entrepreneurial orientation always pay off? The role of resource mobilization within and across organizations. Asia Pac. J. Manag. 2019, 36, 565–591.

• Zhang, J. A., Edgar, F., Geare, A., & O'Kane, C. (2016). The interactive effects of entrepreneurial orientation and capability-based HRM on firm performance: The mediating role of innovation ambidexterity. Industrial Marketing Management, 59, 131-143.