
تجمع انبوه عظیمی از ساکنان در شهرها منجر به آشفتگی و بینظمی در شهرها شده و شرایطی را به وجود آورده که نه تنها تعادل شهرها را به سقوط کشانده، بلکه دستیابی به پایداری را با روشهای کنونی اداره و توسعه شهری ناممکن ساخته است. لذا نهادهای قدیمی و شیوه های مدیریت و حاکمیت قدیمی با جهان پیچیده و به سرعت در حال تغییر در تضاد هستند. در نتیجه برنامهریزان شهری در سراسر جهان میکوشند تا با نگاهی یکپارچه به تمامی ابعاد شهرنشینی مدلهایی را برای توسعه شهرهای قرن 21 به منظور پاسخگویی به خواستهها و انتظارات جدید دنیای امروز توسعه دهند. به عبارتی ضرورت و الزامات این چالشها شهرهای زیادی را در جهان برای یافتن روشهای هوشمندتر برای مدیریت آنها به تکاپو و تحرک واداشته است. یکی از مفاهیم جدید جهت مقابله با چالشهای کنونی شهرها در عرصه برنامهریزی شهری، توسعه یک جامعه هوشمند است که در طول سالیان اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. جامعه هوشمند به عنوان محور تحول و توسعه هزاره مطرح شده و به معنای گشایش مفاهیمی نو در برنامهریزی شهری است که قابلیتهای جهان واقعی و مجازی را برای حل مشکلات شهری با هم ترکیب میکند. داده های عظیمی که در فضای شهر تولید شده، به همراه پیشرفتهای به وجود آمده در فناوری اطلاعات و ارتباطات فرصتهای بی سابقهای را برای مقابله با چالشهای بزرگی که شهرها با آن مواجهاند، فراهم میسازد. یکی از پایه های اساسی جامعه هوشمند دسترسی به اطلاعات در زمان واقعی در زمینه اقدامات و انتخابهای شهروندان است. دستیابی به اطلاعات در زمان واقعی در جامعه هوشمند امکان تشخیص و شناسایی الگوهای رفتاری و هنجاری را (چه در سطح کل جامعه و چه در سطح فردی) ممکن میسازد که بسیار ارزشمند است. این امر امکان مشاهده نامرئیها (به منظور فهم آنچه در جریان است) و رفتار یک جامعه در طی دوره های زمانی مختلف، امکان تاثیرگذاری بر آنها و الگوسازی را امکانپذیر میسازد. در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان جهت حل مسائل و مشکلات خود که با رویکردهای کلاسیک قابل حل نیست به رویکردها و راهکارهای دنیای مجازی به منظور حداکثر بهرهبرداری از قابلیتهای زندگی شهری خود روی آوردهاند. در این میان علیرغم اینکه مفهوم جامعه هوشمند به یک موضوع بسیار محبوب تحقیق در تمام حوزه های علمی تبدیل شده است و با وجود استفاده وسیع از این اصطلاح و تلاش گسترده برای تبیین آن هنوز یک درک روشن و اجماع عمومی در میان حرفه مندان و دانشگاهیان در مورد مفهوم، معانی و اینکه چه خصوصیات، عناصر و یا اجزایی را دربرمیگیرد (به خاطر دیدگاه های مختلف از حوزه های گوناگون دانش) وجود ندارد. بررسیها نشان میدهد که محققان حوزه های مختلف علمی محتوای متنوعی از این اصطلاح را پیشنهاد کرده اند و طیفی از انواع مفهومی را به جای صفت هوشمند مورد استفاده قرار دادهاند. به طوری که برخی بر ابعاد فناوری تاکید کردهاند و عدهای دیگر بر این باورند که در جامعه هوشمند اتخاذ فناوری پایان کار نیست و توسعه سرمایه انسانی و اجتماعی و زیرساختهای فیزیکی را برجسته کرده اند. اما آنچه واقعیت است ایجاد جامعه هوشمند به عنوان واقعیت قرن 21 با توجه به یکپارچگی جهانی شهرها کسی با آن مخالف نیست (پوراحمد و همکاران، 1397).