خشونت علیه زنان
خشونت علیه زنان یک پدیده جهانی است. خشونت خانگی علیه زنان علاوه بر جنبه های حقوقی و اخلاقی، عواقب جسمی، روانی و اجتماعی متعددی دارد که می تواند سلامت زنان, خانواده و جامعه را به خطر اندازد(بجان[1]، 2025).
خشونت علیه زنان در ابعاد خانگی (خانوادگی) و اجتماعی (عمومی) آن، چه در جوامع توسعه یافته و چه در جوامع درحال توسعه همواره به عنوان یک دغدغه و آسیب مطرح بوده که طیف آن از جامعه صنعتی تا جوامع عقب مانده براساس مولفه‌های فرهنگی و بومی متغیر می‌باشد. زنان در طول تاریخ و در بسیاری از نقاط جهان به دلیل درک نادرست از حقوق انسانی و دلایل دیگر، همواره مورد اجحاف قرار گرفته و برای سرکوب ایشان یکی از نزدیکترین ابزار اعمال خشونت بوده است(مهری، 1400).
خشونت علیه زنان نه تنها جهت سوء استفاده جنسی است بلکه در برخی موارد با هدف ایجاد شرایطی جهت فرمانبرداری زن از مرد انجام می گیرد. مثلا شوهر با اعمال خشونت موقعیت خود را به عنوان رئیس خانواده به همسرش گوشزد می کند و یا این که مردی که به یک زن تجاوز می کند که به خود حق می دهد که جهت تنبیه وی یا توجیه اختلاف نقش زن و مرد در جامعه، وی را مورد سوء استفاده جنسی قرار دهد. این نظریه جهانی مطرح است که موارد خشونت علیه زنان کمتر گزارش شده است و اطلاعات دقیقی از شیوع خشونت علیه زنان در دست نیست. اما این واقعیت تلخ وجود دارد که روزانه هزاران زن در تمام دنیا با خشونت مقابله کرده و با آن زندگی می کنند(رحمه[2] و همکاران، 2025).
خشونت علیه زنان پدیده ای چند بعدی است که خشونت خانگی یکی از تظاهرات آن به شمار می رود. خشونت در هر جامعه شکل هایی به خود می گیرد که با ساختار قانونی، سنتی و دینی و سیاسی همان جامعه متناسب است. بنابراین اثار خشونت علیه زنان در ایران را باید در مجموعه ای به هم تنیده از انواع خشونت های خانگی، اجتماعی، سیاسی و تفاسیر خاصی از دین جستجو کرد. تاکید بر ارزش هایی مانند جداسازی افراد دو جنس در مراکز دانشگاهی، منع حضور زنان از تماشای مسابقات ورزشی مردان، جلوگیری از فعالیت زنان هنرمند در جایگاه خواننده و مانند اینها، شکل هایی از خشونت است که بر زنان ایران تحمیل شده است (سپاهی، 1402).
به هر نوع عمل و یا احتمال رفتاری که به آسیب جسمی، جنسی، روانی یا محرومیت و عذاب منجر شود خشونت علیه زنان گفته می شود این تعریف، تهدید به چنین اعمال و رفتاری، محرومیت از آزادی به اجبار یا به اختیار، اعم از اینکه در زندگی شخصی(خصوصی) یا جمعی رخ دهد را نیز در بر می گیرد . چنانچه رفتار خشونت آمیز علیه زنان در چارچوب خانواده و میان زن و شوهر روی دهد از آن به خشونت خانگی تعبیر می شود (تسگای و تکلبرهان[3]، 2025).
[1] . Rajan
[2] . Rahme
[3] . Tsegay, Tecleberhan
