مبانی نظری روش های تدریس

آنچه به کلاس درس و فعالیت ها و تحولات آن روح و هویت می بخشد توانمندی ها و قابلیت های معلمان است که معمولا در قالب شیوه ها و روش های تدریس عینیت می یابد؛ یعنی ابزارها و راهبردهایی که معلمان با استفاده از آن قصد ایجاد تغییرات مطلوب و مورد انتظار را در یادگیرندگان دارند؛ بنابراین آموزگاران دوره ابتدایی، با درک و انتخاب انواع روش های تدریس متناسب با موضوعات یادگیری از یک سو و قائل شدن حق انتخاب و آزادی تفکر و عمل برای کودک در یادگیری از سوی دیگر، می تواندد به گونه ایی رفتار کنند که دانش آموزان در جهت تفکر مستقل و سنجیده هدایت شوند(محمدی و همکاران، 1397).

معلمان در اجرای روش های تدریس باید به شناخت و دانش، تقویت گرایش ها و عواطف و کسب مهارت های حرکتی و عملی توجه داشته باشند تا امکان یادگیری در تمامی این زمینه ها فراهم آید. زیرا هر آموزش نیازمند روشی خاص است(شفیعی، 1398).

افرادی که در هر سطحی با مقوله تدریس سروکار دارند، می دانند که کسب آگاهی های بیشتر از روش های تدریس می تواند در بهبود اثربخشی تدریس نقش چشمگیری داشته باشد و هدف های آموزش و پرورش، به آسانی و در مدت زمانی کوتاهتر، تحقق یابد. شناخت روش های کلی تدریس، روش های اختصاصی در هر درس، روانشناسی تربیتی، کاربرد مواد آموزشی و فنون کلاس داری بر هر آموزگاری نه تنها لازم، بلکه واجب است تا بتواند وظیفه خطیری را که بر عهده گرفته است به طور شایسته انجام دهد(شعبانی، 1392).

در واقع کیفیت فعالیت آموزشی معلم در کلاس درس و دیگر محیط های یادگیری تحت تاثیر عواملی چون نگاه او به تدریس، رفتارهای تدریس و موقعیتی که در آن تدریس می کند قرار می گیرد؛ در نتیجه، هر معلمی روش خاص را در استفاده از تخته سیاه و یا هر ابزار دیگری در تدریس دارد و هر شیوه باید سازمان دهنده و هدایتگر فعالیت های دانش آموزان باشد. مطالعات پژوهشی و برخی پژوهش ها نشان داده اند که شیوه ی تدریس معلمان در حیطه های نگرش علمی تاثیر داشته است(اسد زاده و همکاران، 1394).

آمیختن خلاقیت در تعلیم و تربیت و به کارگیری آن در شیوه های تدریس و برنامه ی کار آموزش و پرورش می تواند گامی موثر در راستای ارتقای آموزش و پرورش و شکوفایی توانایی های دانش آموزان شمرده شود. معلمان با بکارگیری روش های تدریس فعال از میان تمامی شیوه های تدریس، میزان فعالیت خلاقانه و خودفراگیری و آگاهی دانش آموزان را در زمینه های گوناگون بالا می برد و در این فرآیند، اثربخشی کار خود را به اثبات می رساند(براهونی مقدم و همکاران، 1399).

روش تدریس عبارت از راه منظم، باقاعده و منطقی برای ارائه درس است. روش تدریس، شیوه یا راهی است که مدرس را به هدف درس یعنی یادگیری و آموزش دادن مطالب به شاگردان می رساند. روش های تدریس به منزله روشنایی های متفاوتی هستند که هرکدام بردشان تا شعاع خاص را در بر می گیرند. البته باید اذعان نمود که هر یک از روشنایی های فوق در ارتباط با موقعیت های مختلف از کارایی ویژه ای برخوردار هستند، به عبارت دیگر هر یک در جای خویش مثمرثمر هستند(موسوپوف[1]، 2020).

آموزش در مقطع ابتدایی یکی از مهمترین مراحل آموزش به حساب می آید، زیرا دراین مرحله نهاد علمی کودک پایه گذاری می شود، و پایه ی اصلی زندگی کودک در مرحله بعد با توجه به آن ساخته می شود، و مرحله آموزش ابتدایی یکی از دشوارترین مراحل آموزشی برای معلم محسوب می شود، زیرا شامل بسیاری از چالش ها است که هنگام مقابله با آن نباید تسلیم شد(سیواراجه و همکاران[2]، 2019).

 


[1] Yusupov

[2] Sivarajah

 

همچنین می توانید از محصولات مشابه زیر دیدن فرمائید:

سناریو و الگوی تدریس درس علوم پایه پنجم

خصوصیات عاطفی + شخصیت کاریزمایی معلم + بهبود تدریس