شخصیت دارای حوزه وسیعی است که دارای مسائل بسیار پیچیده و جنبه های گوناگون است. برای شناخت شخصیت انسان تلاشهای زیادی صورت گرفته است که برخی از آنها عملی، برخی خرافی و برخی دیگر علمی و معتبر بوده است. به طور معمول، شخصیت معنای متفاوتی دارد. وقتی گفته میشود شخصی دارای شخصیت است، یعنی دارای خواصی است که میتواند بر دیگران تأثیر بگذارد یا از فضل و متانت خاصی برخوردار است. به طور کلی به عنوان «شخصیت» به همین ترتیب بیشخصیت بودن بهمعنای داشتن خواص منفی است. واژه سلبریتی و شایستگی در زمینههایی مانند سیاسی، علمی، هنری، چهره ها و غیره تعریف و استفاده میشود. شخصیت یک «مفهوم انتزاعی» ست که به معنای چیزی شبیه انرژی در فیزیک است که قابل مشاهده نیست، اما میتواند از طریق ترکیبی از رفتار، افکار، انگیزه، هیجان و غیره بهدست آید. شخصیت باعث تفاوت بین افراد (انسان) میشود. اما این تفاوت ها فقط در«ویژگیها» خاص است. به عبارت دیگر، در بسیاری از ویژگیهای شخصیتی، افراد به یکدیگر شبیه هستند، بنابراین میتوان شخصیت را اینگونه در نظر گرفت که«چقدر آدمها با هم تفاوت دارند؟» و «در چه زمینهای شبیه یکدیگرند». این تنوع بهدلیل تفاوت در دیدگاههای «تعریف و بینش انسان و ماهیت او»است. هرجامعه ای برای اینکه بتواند در یک فرهنگ معین زندگی کند و با موفقیت در تعامل باشد، تیپهای شخصیتی خاصی را پرورش میدهد که متناسب با فرهنگ آن باشد. درحالیکه برخی از تجربههای مشابه در بین همه فرهنگها وجود دارد، بعید نیست که تجارب خاص یک فرهنگ در دسترس فرهنگهای دیگر باشد (پیرمن[1]، 2009). درمورد شخصیت انسان بین متخصصان روانشناسی و رفتار انسانی و جامعه شناسان اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. موضوعاتی مانند خودمختاری، استقلال فردی، فردگرایی، جمعگرایی انسان نیاز به تعامل با یکدیگر و داشتن استقلال از خود دارند که نشاندهنده تفاوت بین بینش علوماجتماعی و رفتار انسان در مورد شخصیت است. پیروان تمهیدات فرهنگ اجتماعی، روانشناسی شخصی، روانشناسی اجتماعی و امثال آن، در مورد اصالت شخصیت، شکلگیری و کاربرد آن بحثهای زیادی دارند. بنابراین، نمیتوانیم تعریف واحدی از شخصیت ارائه دهیم که مورد قبول همه نظریه پردازان باشد، اما در یک تعریف ساده، شخصیت بیانگر انواع فردی است. مقامات در زمینه های روانشناسی و شخصیت، تعاریف جایگزینی برای واژه «شخصیت» ارائه کردهاند. براساس ریشه شناسی آن، گفته میشود که کلمه «شخصیت» در واقع ریشه در کلمه لاتین «Persona» دارد که به معنای نقابی است که بازیگران تئاتر در یونان و روم باستان بر صورت خود میزدند. این تعبیر حاکی از آن است که شخصیت هر فردی نقابی بر چهره او بهعنوان وجهتمایز از دیگران است.درواقع شخصیت را میتوان بهعنوان الگوهای رفتاری و شیوههای تفکری تعریف نمود که تعیین میکند فرد چگونه خود را با محیط سازگار میکند، درحالیکه برخی بین «شخصیت» و«ویژگیهای پایدار فرد» رابطه برقرار میکنند و آن را مجموعه ای از ویژگیها تعریف میکنند. شخصیت به ویژگیها و خصوصیاتی اطلاق میشود که نشاندهنده رفتار یک فرد است، از جمله افکار، احساسات، ادراک از تصویرخود، ایده ها، روش تفکر و بسیاری از عادات (نعمتی و وزیرزنجانی[2]، 2015).
[1] . Pearman
[2] . Nemati & Vazirzanjani
