مبانی نظری اخلاق تحصیلی

اخلاق تحصیلی به بررسی ارزش­های اخلاقی در فضای آموزش و تدریس می­پردازد و شامل در نظر گرفتن موضوعات مربوط به تنبیه و تشویق و مدیریت رفتار، فرایندهای مربوط به نظم و آزادی اخلاقی و مسئولیتها، استقلال فکری و قابلیت اعتماد است (عبدالملکی و همکاران، 1401). آموزش اخلاق تحصیلی در دانش آموزان باعث اجتناب از تقلب در محیط­های آموزشی، بازداری بی­صداقتی و رفتارهای مثبت می­شود (خرمایی و محمود­نژاد، 1400). در این شرایط دانش آموزان علاوه بر تلاش برای کسب خواسته­های خود به روش درست، با دشواری کمتری با همکلاسی­ها و معلمان رابطه برقرار کنند و این توانمندی سبب می­شود راحت­تر مشکلات درسیشان را از دوستانشان بپرسند و در ارتباط با معلمان راحت­تر باشند و هنگام نیازمندی، یاریگران بیشتری در اطراف داشته باشند (سبزیان و گراوند، 1401).

آموزش اخلاق تحصیلی با پروش یادگیری اخلاق­مدار و متکی کردن نتایج و پیشرفت تحصیلی به تلاش­های شخصی اخلاق تحصیلی را در دانش آموزان پیشرفت می­دهد. این آموزش دانش آموزان را از ارتکاب رفتارهای فریبکارانه و تقلب باز می­دارد و این احساس را در دانش آموزان تقویت می­کند که موفقیت آنها بستگی به تلاش و کوشش آنها دارد، در این شرایط انگیزش درونی بالایی کسب می­کند و تمام انرژی و منابع درونی خود را برای انجام تکالیف درسی بسیج می­کند و تمرکز اصلی وی بر فرایند یادگیری خواهد بود (سبزیان و همکاران، 1398)، طبیعی است در این شرایط درگیری تحصیلی بالایی خواهد داشت. در همین راستا، شیرزادی و شیخ­الاسلامی (1400) در پژوهشی تأثیر اخلاق تحصیلی بر درگیری تحصیلی را تأیید کردند. همچنین کارمونا­ـ­هالتی و همکاران (2021) در پژوهشی نشان دادند پایبندی فراگیران به اخلاق تحصیلی منجر به بهبود درگیری تحصیلی و پیشرفت تحصیلی آنها می­شود. علاوه بر این آموزش اخلاق تحصیلی باعث می­شود دانش آموزان سطوح بالای تفکر خلاق، رفتار مناسب­تر و تفکر مثبتی نسبت به مدرسه و تکالیف آن داشته باشند. دانش آموزان با سطوح بالای اخلاق تحصیلی مدت زمان بیشتری را به تکالیف درسی اختصاص می­دهند. از تکالیف سخت ترسی ندارند و با دید مثبت به آن نگاه می­کنند و این تکالیف را فرصتی برای یادگیری بیشتر می­دانند، در این شرایط محیط مدرسه و تکالیف برای دانش آموزان محیطی جذاب خواهد بود و زمینه افزایش شیفتگی تحصیلی آنها ر ا فراهم می­کند (اینانلو و قمری، 1400).