مبانی نظری توانایی حل مسئله

توانایی حل مسئله یکی از مهارت­های اساسی است که هر فردی برای رویارویی با افزایش تقاضا در یک زندگی پیچیده به آن نیاز دارد. به طور کلی، توسعه مهارت­های حل مسئله یکی از محورهای تمرکز بر اهداف آموزشی قرن بیست و یکم است (واهیونی[1] و همکاران، 2019). حل مسئله یک فرآیند شناختی یافتن ابزار برای دستیابی به اهداف است  که به توانایی جمع­آوری و پردازش اطلاعات بستگی دارد (مفو[2] و همکاران، 2017).

مهارت‌های حل مسئله به آن دسته از مهارت‌هایی تعلق دارد که به افراد کمک می‌کند تا در هنگام رویارویی با مشکلات، مؤثرتر عمل کنند و راه را برای یافتن راه‌حل مشکل هموار کنند و تاب‌آوری و تحمل آن‌ها را افزایش دهند. مهارت­های موثر حل مسئله به سازگاری شخصی خوب مربوط می شود. مهارت­های تفکر مانند حل مسئله نقش اساسی در پیشرفت تحصیلی دارد. و به نظر می رسد توجه به مهارت های تفکر در پیشرفت تحصیلی ضروری است. یکی از موفق­ترین برنام­های مداخله ای در مدرسه برای پیشگیری و کاهش مشکلات رفتاری دانش آموزان، آموزش حل مسئله اجتماعی است. حل مسئله اجتماعی یک متغیر شناخت اجتماعی است. و یک فرآیند رفتاری-شناختی است که در آن افراد سعی می کنند راه حل های سازگار و کارآمد را برای موقعیت های مشکل آفرینی که در زندگی روزمره با آن مواجه می شوند شناسایی و کشف کنند. در این تعریف، حل مسئله اجتماعی به عنوان یک فعالیت هدفمند، عمدی، آگاهانه و همچنین به عنوان یک پیامد شناختی عمدی در نظر گرفته می شود (طاهر[3] و همکاران، 2014).

آموزش مهارت های حل مسئله اغلب با ادغام مراحل حل مسائل فیزیکی در نحو یا فعالیت های یادگیری انجام می شود. این توسط چندین مطالعه در مورد مشخصات دانش آموزان در مهارت های حل مسئله فیزیک تقویت شده است (داتور[4] و همکاران، 2016؛ جوا[5] و همکاران، 2018). فعالیت‌های درگیر در طول فرآیند یادگیری با مدل‌ها، روش‌ها، رسانه‌ها و مواد آموزشی مناسب تسهیل می‌شوند. یکی از مدل‌های یادگیری، مدل یادگیری پرس و جو است. مدل یادگیری پرس و جو مجموعه­ای از فعالیت هاست که فرصت های دانش آموزان را برای ساختن دانش خود و توسعه مهارت های حل مسئله افزایش می دهد.

 


[1] . Wahyuni

[2] . Mefoh

[3] . Taher

[4] . Datur

[5] . Jua