مبانی نظری تصمیم خرید

تصمیم خرید به­عنوان معیار سنجش قدرت تصمیم فرد برای انجام برخی رفتارها یا تصمیم­گیری برای خرید محصولات، کالاها یا خدمات تعریف شده است (آموروسو و مورکو[1]، 2016). مصرف­کنندگان در تصمیم خرید خود مطمئناً ملاحظات زیادی مانند برند تجاری لوکس، تصویر برند و کیفیت برندی که خریداری می­کنند را درنظر می­گیرند. دو مورد از ارزیابی­های گستردۀ رفتار پذیرش در مطالعات نوآوری­خواهی­های مصرف­کننده عبارت‌اند از تصمیم به خرید و مالکیت رفتار خرید و زمان پذیرش. تصمیم به خرید به­طور گسترده­ای در مطالعات مربوط به بازاریابی مورداستفاده قرارگرفته است. نتایج تحقیقات اخیر نشان می­دهد که هر دو متغیر، نگرش­های تجربی و عملی مرتبط با تصمیمات خرید مصرف­کنندگان را ارائه می­کنند (پرسائود و شیلو[2]، 2017). طرح یا ایده­ای از مصرف­کننده برای خرید یا برند خاص، تصمیم خرید نامیده می­شود. این احتمال وجود دارد که یک مصرف­کننده به دنبال دلیلی برای توجیه نیازهای خود و خرید یک برند خاص باشد. ایده خرید یک برند می­تواند براساس نام برند یا تصویر ساخته شده در ذهن مصرف­کننده باشد (رانگسریساوات و سیریناپاتپوکین[3]، 2019). تصمیم خرید مفهومی بسیار پیچیده بوده و برخی از محققان آن را به­عنوان مؤلفه­ای از نگرش درنظر می­گیرند که به بُعد مثبت مربوط است. درحالی­که محققان دیگر آن را به­عنوان یک متغیر مستقل مورد بررسی قرار می­دهند. مطابق با مطالعات دوهیم و همکاران (1996)، تصمیم خرید دربرگیرنده مرحله­ای از فرایند تصمیم­گیری است که در آن مشتری می­تواند براساس تجربه، باورها و نگرش­های خود نسبت به محصولات، ترجیحات و اولویت­های خود را برای یک محصول یا کالا مشخص نماید. در زمینه تصمیم خرید مصرف­کنندگان دو رویکرد مختلف وجود دارد: رویکرد برنامه­ریزی و رویکرد احتمالی.

  • رویکرد برنامه­­ریزی (بلک[4]، 1985): این رویکرد نشان­دهنده جنبه پویای این مفهوم بوده و درجه­ای است که شخص برنامه­های آگاهانه­ای را برای انجام یا عدم انجام برخی از رفتارهای مشخص آینده تدوین کرده است. براساس مطالعات هوارد (1994)، تصمیم خرید فرایند برنامه­ریزی خرید و نتیجه ناشی از تمایل یا نیاز فرایند شناختی است که به برنامه­ریزی خرید منجر می­گردد.
  • رویکرد احتمالی: برخی از محققان مانند جاستر (1966) و جامیسون و باس (1989)، بُعد احتمالی تصمیم خرید را ترجیح می­دهند. این بُعد درواقع بیان­گر احتمال ذهنی خرید یک محصول یا برند معین است. هر فردی این احتمال را خودش تعیین می­کند و شکی نیست که تصویر کشور مبدأ بر درک مصرف­کنندگان از محصولات و متعاقباً بر تصمیم خرید محصول یا خدمات نیز تأثیر می­گذارد (مرابت، 2020).

 


[1] . Amoroso & Morco

[2] . Persaud & Schillo

[3] . Rungsrisawat & Sirinapatpokin

[4] . Belk