
نوآوری دیجیتال بهصورت راهکارهایی نوآورانه در حیطه فناوری اطلاعات تعریف میگردد که به دنبال یکپارچهسازی فناوریهای نوظهور دیجیتال بوده و هدف از آن پشتیبانی از دیجیتالسازی فرایندها و عملیاتهای کسبوکارهای خارج از حوزه فناوری مانند بانکها، بخش سلامت، بخش تولید، خردهفروشی و ... میباشد (خین و هو، 2018). نیاز به نوآوری در تحویل خدمات و عملکرد سازمانی از اوایل دهه 1980 مورد توجه زیادی قرار گرفته است. برای نوآوری بلندمدت، نوآوری باید پویا، مداوم، پیوسته و در رقابت برتر باشد. سیستم نوآوری شرکت را میتوان بهعنوان یک فرایند تکاملی تعریف نمود که شامل تولید، پذیرش، اجرا و ادغام و ترکیب ایده در داخل یک شرکت است. فعالیت نوآوری در داخل شرکت، یک فرایند تعاملی محسوب میشود که توسط وابستگیهای تکنولوژی بین سیستمهای فرعی و زیرفرایندهای مختلف شناسایی شده است. نوآوری عبارت است از ظرفیت کلی نوآوری سازمان که به معرفی و ارائه محصولات جدید به بازار یا گشودن بازاری جدید بههمراه ترکیب گرایش راهبردی با رفتار و فرایندهای نوآوری، میپردازد. امروزه نوآوری بهطور فزایندهای بهعنوان یکی از فاکتورهای اصلی موفقیت درازمدت شرکت در بازارهای رقابتی محسوب میشود. دلیل این امر آن است که شرکتها با ظرفیت ایجاد نوآوری قادر خواهند بود سریعتر و بهتر از شرکتهای غیر نوآور به چالشهای محیطی پاسخ دهند (مارلبا و مکیلوی[1]، 2019).
سازمانهای جدید با تحولات و تهدیدات گسترده زیادی روبهرو هستند. از اینرو تضمین و تداوم حیات و بقای آن، در گرو یافتن راهکار و روشهای جدید مقابله با مشکلات است (یادگاری و همکاران، 1398). یکی از عوامل حیاتی موفقیت شرکتها، نوآوری میباشد. اهمیت نوآوری در سطوح ملی، صنعتی و سازمانی با قاطعیت تمام اثبات شده است (حاج علیاکبری و نظریفرخی، 1398). نوآوری در کسبوکار بهعنوان ایده جدیدی که دارای ارزش است، بیان میگردد. به بیانی دیگر، نوآوری یکی دیگر از مهمترین عناصری است که با مفهوم کسبوکار پیوند دارد. نوآوری، فرایندی سیستمی و پیچیده است که از تولید یک ایده تا دستیابی به محصول و تجاریسازی آن تداوم دارد. شرکتها برای مدیریت فرایند نوآوری باید توانایی نوآوری را با تولید ایده کسبوکار توسعه دهند (آریانتو[2] و همکاران، 2015).
در این میان، رویارویی با تغییرات سریع و روزافزون اجتماعی، فناوری و اقتصادی در جهان نشاندهنده این است که در راستای جهانی شدن نمیتوان صرفاً با تکیه بر یک نوع نوآوری پایدار بود. اگر شرکتی قصد دارد در مقابل رقابت جهانی پایدار و باثبات باقی بماند باید به سرعت روش انجام کسبوکار خود را تغییر دهند. در این حین، نوآوری کسبوکار بر مفهوم رقابت در صنعت موجود به روشی کاملاً متفاوت بوده و ارزشهای مشتریان را تعریف و ارتقا میبخشد. نوآوری کسبوکار ممکن است با مفهوم محصول، تولید یا بازاریابی محصولات و خدمات مربوطه مرتبط باشد. درواقع نوآوری کسبوکار با داشتن رویکردی سیستمی همان چیزی است که سازمانها میتوانند بهمنظور حفظ رقابت خود از آن استفاده نمایند. نوآوری کسبوکار با ایجاد فرصتهای جدید و مدلهای مختلف تجاری به شرکتها این امکان را میدهد تا ارزشهای جدیدی را برای مشتریان خود ایجاد نمایند (بینایباش[3] و همکاران، 2014). این نوع نوآوری، دربرگیرنده نوآوری بنیادی، همهجانبه و گاهی بلندمدت بوده و با نتایج و پیامدهای بسیار ویژه و خاصی همراه است (کیتون[4] و همکاران، 2018).
[1] . Malerba & McKelvey
[2] . Aryanto
[3] . Binaie Bash
[4] . Keeton