یکی از راهبردهای یادگیری –یاددهی که در سالیان اخیر مورد­توجه متخصصان بین­المللی حوزه آموزش­و­پرورش بوده و می­تواند به­عنوان راه­حلی برای معضل مورد­ اشاره­ پیشنهاد می­شود، راهبرد یادگیری معکوس است (گلزاری و عطاران[1]، 2017). در این روش معلم محتوایی که قرار است در یک جلسه به فراگیران آموزش دهد، پیش­تر در اختیار آن­ها قرار می­دهد. آن­ها باید در خانه یا فضایی به غیر از کلاس درس، به صورت انفرادی محتوای آموزشی مورد­نظر را به­صورت چند­رسانه­ای و فایل های الکترونیکی در اختیار آن­ها قرار داده بیاموزند و در کلاس درس حاضر شوند. کلاس درس مکانی برای گفت­وگو بر روی دانسته­هاست. رفع اشکال، پرسش و پاسخ و حل تمرین از­جمله اتفاقاتی هستند که در کلاس درس رخ می­دهند (مبصرمالکی[2] و همکاران، 2019).

از سوی دیگر، در دنیای پیچیده­ی امروزی هیچ­کس از یادگیری بی­نیاز نیست­ و همه­ی افراد توانایی آن را دارند و می­توانند دروس مختلف را بیاموزند (نورتمام[3] و همکاران، 2023؛ نگوین[4] و همکاران، 2021؛ آریانی[5] و همکاران، 2022).

از جمله روش­های تدریس فعالی که در سالهای اخیر توجه صاحب­نظران را به خود معطوف کرده الگوی آموزش معکوس یا همان کلاس درس معکوس است (نوری[6]، 2016؛ تسه[7] و همکاران، 2019؛ سلطان[8]، 2018؛ بولیفابرگا[9] و همکاران، 2019). نخستین بار بیکر اصطلاح کلاس درس معکوس را در کنفرانس بین­المللی یادگیری و آموزش در 2000 مطرح کرد. وی در مقاله­ی خود با عنوان "برعکس کردن کلاس درس با استفاده از ابزارهای مدیریت دوره­های وب" از این اصطلاح استفاده کرد (جانسون[10] و همکاران، 2014). این مفهوم در نتیجه­ی پژوهش­های انجام شده در حوضه یادگیری تلفیقی و یادگیری مبتنی­بر حل مسئله و با استفاده از روش­های یادگیری فعال و فناوری­های جدید و به منظور افزایش مشارکت یادگیرندگان در فرایند یادگیری به وجود آمده است. یکی از ساده­ترین تعریف­های ارائه شده از کلاس معکوس بیان می­کند در این روش، معمولاً آنچه در کلاس درس انجام می­شده اکنون در خانه اتفاق می­افتد و تکالیفی که در خانه انجام می­شده در کلاس درس تکمیل می­شود (کیم[11] و همکاران، 2014). بنابراین، به جای آنکه یادگیرندگان در کلاس به سخنرانی گوش دهند و سپس در خانه بر روی مجموعه­ای از مسائل از پیش تعیین شده کار کنند، پیش از کلاس درس و در خانه، متن درسی را مطالعه و مطالب سخنرانی را از طریق ویدئوهای آموزشی مشاهده می­کنند ودر کلاس درس در فرایند حل مسئله، تجزیه و تحلیل، مباحثه و سایر فعالیت­های یادگیری با راهنمایی و هدایت معلّم شرکت می­کنند.

[1] Golzari & Ataran

[2] Mobsermaleki

[3] Nurtamam

[4] Nguyen

[5] Ariani

[6] Nouri

[7] Tse

[8] Sultan

[9] Buil-Fabregá

[10] Johnson

[11] Kim

1-2-2- روش تدریس کلاس درس معکوس.... 4

2-3- پیشینه پژوهش داخلی.. 13

4-2- پیشینه پژوهش خارجی.. 15

منابع.. 19

• خوارزمی، اکرم؛ کارشکی، حسین؛ مشکی، مهدی. (1392). نقش ارضای نیازهای اساسی روان­شناختی و باورهای شناختی در انگیزه درونی دانشجویان دوره­های یادگیری الکترونیکی. مقاله اصیل، 4(4).
• زاهدیان، مرجان؛ نامی، کلثوم. (1401). اثربخشی روش آموزش معکوس در یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان (مطالعه موردی دانشجویان پردیس خواهران دانشگاه فرهنگیان واحد بندرعباس). فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 22(87).
• طوفانی­نژاد، احسان؛ هوشمندجا، منیژه؛ کرمی، آزاداله. (1398). بررسی استفاده از رویکرد کلاس معکوس در آموزش عالی. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، 15(53).
• علی اسماعیلی، عبدالله؛ حسینی، زهرا؛ گوران اوریمی، ارسطو. (1400). تبیین فرایند یادگیری معکوس در آموزش دانشگاه علوم پزشکی مازندران. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 31(199).
• مرادی، مرتضی؛ یونس­پور، زینب؛ مرادی، رسول. (1401). تاثیر اجرای روش کلاس معکوس بر خودکارآمدی تحصیلی و یادگیری خود راهبر دانشجویان در درس زبان انگلیسی. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 15(1).
• Abeysekera, L., & Dawson, P. (2015). Motivation and cognitive load in the flipped classroom: definition, rationale and a call for research. Higher Education Research & Development, 34(1), 1-14.
• Ajmal, F. (2021). Critical Review On Flipped Classroom Model Versus Traditional. International Journal of Education and Practice, 9(1), 128–140. https://doi.org/10.18488/journal.61.2021.91.128.140
• Al-Samarraie H, Shamsuddin A, Alzahrani A. I. (2020). A Flipped Classroom Model in Higher Education: a Review of the Evidence across Disciplines. Educ Technology Res Development. 68:1017–51. doi:10.1007/s11423-019-09718-8
• Alsowat, H. (2016). An EFL flipped classroom teaching model: Effects on English language higher-order thinking skills, student engagement and satisfaction. Journal of Education and Practice, 7(9), 108-121
• Ariani, D. N., Sumantri, M. S., &; Wibowo, F. C. (2022). The Impact of Android Module-Based Inquiry Flipped Classroom Learning on Mathematics Problem Solving and Creative Thinking Ability. I-Jim, 16(24), 32–46
• Arnold-Garza, S. (2014). The flipped classroom: Assessing an innovative teaching model for effective and engaging library instruction. College & Research Libraries News, 75(1), 10-13.
• Arnold-Garza, S. (2014). The flipped classroom: Assessing an innovative teaching model for effective and engaging library instruction. College & Research Libraries News, 75(1), 10-13.
• Aslan, S. (2022). Using Cooperative Learning and the Flipped Classroom Model with Prospective Teachers To Increase Digital Literacy Self-Efficacy. Technopedagogical Education , and 21st-Century Skills Competence. International Journal of Progressive Education, 18(3), 0–1. https://doi.org/10.29329/ijpe.2022.439.9
• Bakla, A. (2018). Learner-generated materials in a flipped pronunciation class: A sequential explanatory mixed-methods study. Computers & Education, 125, 14-38.
• Beaumont, C., Savin-Baden, M., Conradi, E., & Poulton, T. (2014). Evaluating a second life problem-based learning (PBL) demonstrator project: what can we learn? Interactive Learning Environments, 22(1), 125–141.
• research. In ASEE national conference proceedings, Atlanta, GA (Vol. 30, No. 9, pp. 1-18).
• Bishop, J. L., & Verleger, M. A. (2013). The Flipped classroom: A Survey of the research. Paper presented at ASEE National Conference, Atlanta, GA.
• Boyer, A. (2013). The flipped classroom. TLN Journal, 20(1), 28.
• Brewer, R., & Movahedazarhouligh, S. (2018). Successful stories and conflicts: A literature review on the effectiveness of flipped learning in higher education. Journal of Computer Assisted Learning, 34(4), 409-416. https:// doi.org/10.1111/jcal.12250
• Buil-Fabregá, M., Martínez Casanovas, M., Ruiz-Munzón, N., & Filho, W. L. (2019). Flipped Classroom as an Active Learning Methodology in Sustainable Development Curricula. Sustainability, 11(17), 4577. https://doi. org/10.3390/su11174577
• Chang, Y. H., Yan, Y. C., & Lu, Y. Te. (2022). Effects of Combining Different Collaborative Learning Strategies with Problem-Based Learning in a Flipped Classroom on Program Language Learning. Sustainability (Switzerland), 14(9). https://doi.org/10.3390/su14095282
• Chen, H. Y. L., & Chen, N. S. (2014). Design and evaluation of a flipped course adopting the holistic flipped classroom approach. In 2014 IEEE 14th International Conference on Advanced Learning Technologies (pp. 627-631). IEEE.
• Chen, Y., Wang, Y., & Chen, N. S. (2014). Is FLIP enough? Or should we use the FLIPPED model instead? Computers & Education, 79, 16-27.
• Chis, A. E., Moldovan, A. N., Murphy, L., Pathak, P., & Muntean, C. H. (2018). Investigating flipped classroom and problem-based learning in a Programming Module for Computing Conversion course. Journal of Educational Technology & Society, 21(4), 232-247.
• Chuang, H. H., Weng, C. Y., & Chen, C. H. (2018). Which students benefit most from a flipped classroom approach to language learning? British Journal of Educational Technology, 49(1), 56-68.
• de Jong, N., van Rosmalen, P., Brancaccio, M. T., Bleijlevens, M. H., Verbeek, H., & Peeters, I. G. (2022). Flipped classroom formats in a problem-based learning course: Experiences of first-year bachelor European public health students. Public health reviews, 43, 1604795.
• de Jong, N., van Rosmalen, P., Brancaccio, M. T., Bleijlevens, M. H., Verbeek, H., & Peeters, I. G. (2022). Flipped classroom formats in a problem-based learning course: Experiences of first-year bachelor European public health students. Public health reviews, 43, 1604795.
• de Oliveira Fassbinder, A. G., Botelho, T. G. G., Martins, R. J., & Barbosa, E. F. (2015). Applying flipped classroom and problem-based learning in a CS1 course. In 2015 IEEE Frontiers in Education Conference (FIE) (pp. 1-7). IEEE.
• Diningrat, S. W. M., Setyosari, P., Ulfa, S., & Widiati, U. (2023). The effect of an extended flipped classroom model for fully online learning and its interaction with working memory capacity on students’ reading comprehension. Journal of New Approaches in Educational Research, 12(1), 77-99.
• Golzari, Z., & Ataran, M. (2017). Flipped Classroom Method in Higher Education: The Stories of a University Lecturer. J Theory and Practice in Curri Stud, 4(7):81-136.
• Günbatar. M. S. (2021). Evaluation of the Problem Based Flipped Classroom Instruction Process in the Framework of Community of Inquiry. JPBLHE: VOL. 9, NO. 2.
• Guo, J. (2019). The use of an extended flipped classroom model in improving students' learning in an undergraduate course. Journal of Computing in Higher Education, 31(2), 362–390. https://doi.org/10.1007/s12528-019-09224-z
• Hoffman, E. S. (2014). Beyond the Flipped Classroom: Redesigning a Research Methods Course for e [superscript3] Instruction. Contemporary Issues in Education Research, 7(1), 51-62.
• Jensen, J. L., Holt, E. A., Sowards, J. B., Heath Ogden, T., & West, R. E. (2018). Investigating strategies for pre-class content learning in a flipped classroom. Journal of Science Education and Technology, 27, 523-535.
• Jensen, J. L., Kummer, T. A., & Godoy, P. D. d M. (2015). Improvements from a flipped classroom may simply be the fruits of active learning. CBE-Life Sciences Education, 14(1), 1-12.
• Karaca, C., & Ocak, M. A. (2017). Effect of flipped learning on cognitive load: A Higher education research. Journal of Learning and Teaching in Digital Age, 2(1), 20–27.
• Karaoglan-Yilmaz, F. G. (2017). Predictors of community of inquiry in a flipped classroom model. Journal of Educational Technology Systems, 46(1), 87-102.
• KARIMI, F., & DELAVAR, Z. (2016). THE EFFECT OF TEACHING TIME MANAGEMENT ON SELF-DIRECTED LEARNING OF THE FIRST-GRADE HIGH SCHOOL GIRL STUDENTS.
• Kaviani, H. A. S. A. N., Liyaghatdar, M. J., Zamani, B., & Abedeni, Y. (2018). Curriculum Design in the flipped classroom: the research synthesis Methods. Theory and Practice in the Curriculum, 6(11), 203-271.
• Kayaduman, H. (2020). Student interactions in a flipped classroom‐based undergraduate engineering statistics course. Computer Applications in Engineering Education. Special Issue Article. 1-10.
• Khofifah, L., Supriadi, N., &; Syazali, M. (2021). Flipped Classroom and Discovery Learning Model on Concept Understanding and Mathematical Problem Solving Skills. PRISMA, 10(1), 17–29.
• Kim, M. K., Kim, S. M., Khera, O., & Getman, J. (2014). The experience of three flipped classrooms in an urban university: An exploration of design principles. The Internet and Higher Education, 22, 37-50.
• Love, B., Hodge, A., Grandgenett, N., & Swift, A. W. (2014). Student learning and perceptions in a flipped linear algebra course. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 45(3), 317–324.
• McLaughlin, J. E., Roth, M. T., Glatt, D. M., Gharkholonarehe, N., Davidson, C. A., Griffin, L. M.& Mumper, R. J. (2014). The flipped classroom: A Course redesign to foster learning and engagement in a health professions school. Academic Medicine, 89(2), 236–243.
• Moradi Doliskani, M. (2022). The Effect of Flipped Classroom on Academic Self-Efficacy and Self-Directed Learning among Students in English Lesson. Education Strategies in Medical Sciences, 15(1), 10-18.
• Nouri, J. (2016). The flipped classroom: for active, effective and increased learning–especially for low achievers. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 13, Article 33. https://doi.org/10.1186/ s41239-016-0032-z
• Nurtamam, M. E., Santosa, T. A., Aprilisia, S., Rahman, A., & Suharyat, Y. (2023). Meta-analysis: The effectiveness of iot-based flipped learning to improve students’ problem solving abilities. Edumaspul: Jurnal Pendidikan, 7(1), 1491-1501.
• Paristiowati, M., Cahyana, U., & Bulan, B. I. S. (2019). Implementation of problem-based learning–flipped classroom model in chemistry and its effect on scientific literacy. Universal Journal of Educational Research, 7(9), 56-60.
• Pratiwi, D. I., Ubaedillah, U., Puspitasari, A., & Arifianto, T. (2022). Flipped Classroom in Online Speaking Class at Indonesian University Context. International Journal of Instruction, 15(2), 697–714. https://doi.org/10.29333/iji.2022.15238a
• Qiang, J. (2018). Effects of digital flipped classroom teaching method integrated cooperative learning model on learning motivation and outcome. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 14(6), 2213-2220.
• Roehl, A., Reddy, S. L., & Shannon, G. J. (2013). The Flipped Classroom: An Opportunity to Engage Millennial Students through Active Learning Strategies. Journal of Family and Consumer Sciences, 105(2), 44-49.
• Santosa, T. A., Ilahi, D. P., Utami, L., Festiyed, F., Desnita, D., Asrizal, A., Diliarosta, S., Yerimadesi, Y., & Arsih, F. (2023). Effectiveness of the Flipped Classroom Model on the Problem-Solving Abilities of Science Education Students: A Meta-analysis Study. Jurnal Penelitian Pendidikan IPA, 9(SpecialIssue), 64–71.
• Sirakaya, A., & Ozdemir, S. (2018). The Effect of a Flipped Classroom Model on Academic Achievement, Self-Directed Learning Readiness, Motivation and Retention. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 6(1), 76–91. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1165484.pdf
• Su, C. Y., & Chen, C. H. (2018). Investigating the effects of flipped learning, student question generation, and instant response technologies on students’ learning motivation, attitudes, and engagement: A structural equation modeling. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 14(6), 2453-2466.
• strategy for making the sessions more interactive and challenging. Journal of Pakistan Medical Association, 68(4), 630-632
• Thai, N. T. T., De Wever, B., & Valcke, M. (2017). The impact of a flipped classroom design on learning performance in higher education: Looking for the best “blend” of lectures and guiding questions with feedback. Computers & Education, 107, 113-126.
• Thi-Huyen, N., Xuan-Lam, P., & Thanh Tu, N. T. (2021). The impact of design thinking on problem solving and teamwork mindset in a flipped classroom. Eurasian Journal of Educational Research, 96, 30-50.
• ed learning. Innovations in Education and Teaching International, 50(2), 121–132.
• Tsai, C. W., Shen, P. D., & Lu, Y. J. (2015). The Effects of problem-based learning with flipped classroom on elementary students’ computing skills: A Case study of the production of ebooks. International Journal of Information and Communication Technology Education, 11(2), 32–40.
• Tse, W. S., Choi, L. Y., & Tang, W. S. (2019). Effects of video‐based flipped class instruction on subject reading motivation. British Journal of Educational Technology, 50(1), 385-398.
• Winter, J. W. (2018). Analysis of knowledge construction during group space activities in a flipped learning course. Journal of Computer Assisted Learning, 34(6), 720-730.
• Zheng, L., Bhagat, K. K., Zhen, Y., & Zhang, X. (2020). The Effectiveness of the Flipped Classroom on Students’ Learning Achievement and Learning Motivation. Journal of Educational Technology & Society, 23(1), 1-15.
• Zheng, L., Bhagat, K. K., Zhen, Y., & Zhang, X. (2020). The Effectiveness of the Flipped Classroom on Students’ Learning Achievement and Learning Motivation. Journal of Educational Technology & Society, 23(1), 1-15