توسعه قرن بیست­ویکم با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بسیاری از بخش‌های زندگی از جمله آموزش مشخص شده است. آموزش ترکیبی یکی از مدل­های آموزش است که با استفاده از رسانه­های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات قابل پیاده­سازی است (ریستانتو[1] و همکاران، 2020). این ترکیبی از آموزش کلاس درس و آموزش آنلاین است. با این حال، در دوران همه‌گیری، روش‌های آنلاینی که می‌توان از آنها استفاده کرد، هم زمان و هم ناهمزمان هستند. سه جزء مهم آموزش ترکیبی عبارتند از آموزش آنلاین، آموزش حضوری و خودآموزی. زبان آموزان می­توانند بدون محدودیت مکان و زمان مطالعه کنند. با توجه به دیوییوگو (2018)، هدف اصلی آموزش ترکیبی این است که یادگیرندگان را تحریک کند تا آموزش حضوری را با پشتیبانی از دانش خود در مورد آموزش الکترونیکی به حداکثر برسانند تا مرحله بعدی بتواند به صورت آفلاین و آنلاین انجام شود (دیلکلی[2]، 2017). علاوه بر این، مطالعات یو و همکاران (2015) و تسای و تانگ (2017) دریافتند که اجرای آموزش ترکیبی تأثیر مثبتی بر مهارت‌های حل مسئله نشان می‌دهد و بهبود در مقایسه با آموزش سنتی معنادارتر است و به طور مثبت بر پیشرفت آموزش تأثیر می‌گذارد. یافته مشابه توسط واهییونی ​​و همکاران (2019) توضیح داد که مدل آموزش ترکیبی بر نتایج آموزش دانش­آموزان تأثیر می­گذارد.

طبق نظر بلاو و همکاران (2020)، توسعه فناوری برای آموزش نه تنها جنبه­های شناختی بلکه مؤلفه­های عاطفی و نگرش را نیز تقویت می­کند. بنابراین، ما باید یک مدل آموزش ایجاد کنیم که بتواند جنبه­های جامع­تری را پوشش دهد. محدودیت زمان و دسترسی به مطالب آموزشی به مانع اصلی در ارتقای کیفیت دانش­آموزان تبدیل شده است. با استفاده از مدل آموزش ترکیبی که ترکیبی از آموزش آنلاین و حضوری است، فعالیت‌های آموزش می‌تواند مؤثرتر بوده و خروجی بهتری داشته باشد. آموزش ترکیبی به اساتید اجازه می­دهد تا تجربه آموزش جامع­تری را به دانش­آموزان ارائه دهند. این نه تنها تجربیات گسترده­تری را به دانش­آموزان ارائه می­دهد، بلکه مزایای دیگری مانند حمایت از دانش­آموزان برای دسترسی به مواد آموزشی، افزایش کیفیت آموزش و کاهش هزینه­های آموزش را نیز فراهم می­کند (بلایو[3] و همکاران، 2020). برخی از مطالعات نشان می­دهد که اجرای آموزش ترکیبی مهارت­های اشتغال پذیری دانش­آموزان را بهبود می­بخشد. مطالعه انجام شده توسط لین (2016) نشان داد که استفاده از آموزش ترکیبی که ترکیبی از آموزش سنتی و آنلاین است می­تواند مهارت­های اشتغال دانش­آموزان را افزایش دهد. به گفته هارت (2019)، مهارت‌های اشتغال‌پذیری با توانایی فرد برای کار در شرایط مختلف، تفکر انتقادی و برقراری ارتباط مؤثر مرتبط است. بنابراین، آنها برای ادامه تحصیل و کار قدرتمند و با روح هستند. مهارت‌های اشتغال‌پذیری بسیار مهم تلقی می‌شوند، زیرا یکی از ویژگی‌های تقاضای شغل فعلی این است که نیاز به ابتکار، انعطاف‌پذیری و توانایی در انجام انواع مختلف وظایف دارد. لین (2016) دریافت که اجرای مدل آموزش ترکیبی می‌تواند مهارت‌های اشتغال‌پذیری دانش‌آموزان را افزایش دهد، که در آن کاربرد این روش در تدریس می‌تواند مهارت‌های تفکر انتقادی دانش‌آموزان را تقویت کند و آنها را برای برقراری ارتباط مؤثرتر تحریک کند. مطالعات متعدد نشان داده­اند که رسانه های آموزش الکترونیکی می­توانند مهارت­های تفکر انتقادی دانش­آموزان را بهبود بخشند. مهارت‌های تفکر انتقادی به‌عنوان یکی از مهارت‌های قرن بیست و یکم باید یکی از توانایی‌های غیرشناختی باشد که در فرآیند آموزش در اولویت است (ریستانتو[4] و همکاران، 2020).

[1]. Ristanto

[2]. Dilekli

[3]. Blau

[4]. Ristanto

2-1-7. آموزش ترکیبی.. 4

2-1-8. مزایای آموزش ترکیبی برای مدارس.... 13

2-1-9. مزایای آموزش ترکیبی برای معلمان و مربیان. 14

2-1-10. مزایای آموزش ترکیبی برای دانش‌آموزان. 15

2-1-11. مدل‌های آموزش ترکیبی.. 17

2-1-11-1. مدل چرخش ایستگاهی.. 23

2-1-11-2. چرخش آزمایشگاهی.. 24

2-1-11-3. کلاس درس معکوس.... 24

2-1-11-4. چرخش فردی.. 25

2-1-11-5. مدل انعطاف... 25

2-1-11-6. مدل مجازی غنی شده 26

2-2. پیشینه تحقیق.. 26

منابع.. 29

اسفیجانی، اعظم (1397). بررسی تأثیر آموزش ترکیبی بر عملکرد تحصیلی و رضایت دانشجویان، رویکردهای نوین آموزشی، 13(1)، 45-66.

رجبی گوندره، حسن علی؛ خطیب زنجانی، نازیلا؛ زندی، بهمن؛ سراجی، فرهاد (1399). طراحی الگوی یادگیری ترکیبی در شاخه فنی و حرفه ای آموزش و پرورش و امکان سنجی اجرای آن. پایان نامه دکتری تخصصی برنامه‌ریزی آموزش از راه دور مرکز تحصیلات تکمیلی.

زندی، بهمن؛ معصومی فرد، مرجان (1400). ارائه مدل آموزش ترکیبی زبان فارسی به خارجیان. یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 9(3)، 63-80.

شرفی، سکینه؛ صباغ حسن‌زاده، طلعت؛ ظهورپرونده، وجیهه (1399). طراحی و تدوین الگوی برنامه درسی با رویکرد آموزش ترکیبی در مقطع متوسطه. پویش درآموزش علوم تربیتی و مشاوره، 6(13 )، 91-118.

ضرابیان، فروزان؛ امیری، تورج (1397). بررسی تأثیر روشهای تدریس مبتنی بر نظریه‌های هوش‌های چندگانه بر یادگیری در آموزش ترکیبی (با تاکید بر درس ریاضی مقطع ابتدایی)، ششمین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی در ایران، تهران.

کارگربیله سوار، سینا؛ تقی پور، عباس؛ بی کس، مهدی (1403). بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر پایه فناوری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی در درس علوم. اولین کنفرانس بین المللی انقلاب علوم انسانی اسلامی ساری، 1(1)، 89-94.

نجفی، حسین (1396). رابطه بین ابعاد و شاخص‌های آموزش ترکیبی و کیفیت‌بخشی به یادگیری در دانشگاه پیام نور، فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 7(4).

نوبهار، هاشم؛ عزیزتکچی، محمدرضا؛ بی‌کس، مهدی؛ بگ اوغلی ساربانلا، افشار (1403). بررسی تأثیر آموزش دروس عملی به شیوه ترکیبی بر اشتیاق تحصیلی دانش آموزان. اولین کنفرانس بین المللی انقلاب علوم انسانی اسلامی ساری، 1(1)، 11-16.

نیکوکار، مریم؛ سنگی، زهرا؛ صادقی گوغری، مهدیه؛ نیکوکار، هاجر (1403). بررسی کیفیت آموزش ترکیبی (حضوری و غیرحضوری) دانش‌آموزان ابتدایی در دوران پساکرونا از دیدگاه معلمان. ششمین همایش ملی پژوهش‌های حرفه ای در روانشناسی و مشاوره با رویکرد از نگاه معلم میناب، 6(3)، 35-45.

Baker, J. (2015). Blended learning: A comprehensive approach to teaching and learning. Educational Technology Research and Development, 63(3), 437-450.

Bernard, R. M., Borokhovski, E., Schmid, R. F., Tamim, R. M., & Abrami, P. C. (2014). A meta-analysis of blended learning and technology use in higher education: From the general to the applied. Journal of Computing in Higher Education, 26(1), 87–122.

Bizami, N. A., Tasir, Z., & Kew, S. N. (2023). Innovative pedagogical principles and technological tools capabilities for immersive blended learning: a systematic literature review. Education and Information Technologies, 28(2), 1373-1425.

Christensen, C. M., Horn, M. B., & Staker, H. (2013). Is K-12 Blended Learning Disruptive? An introduction of the theory of hybrids. Clayton Christensen Institute.

Deschacht, N., & Goeman, K. (2015). The effect of blended learning on course persistence and performance of adult learners: A difference-in-differences analysis. Computers & Education, 87, 83-89.

Feng, S. (2018). Applied Research on College Sports Blended Learning Based on Moodle Platform. Educational Sciences: Theory & Practice, 18(5). https://doi.org/10.12738/estp.2018.5.010

Garner, R., & Rouse, E. (2016). Social presence-connecting pre-service teachers as learners using a blended learning model. Student Success, 7(1), 25-36.

Garrison, D. R., & Kanuka, H. (2004). Blended learning: Uncovering its transformative potential in higher education. The Internet and Higher Education, 7(2), 95-105.

Keogh, J. W., Gowthorp, L., & McLean, M. (2017). Perceptions of sport science students on the potential applications and limitations of blended learning in their education: a qualitative study. Sports biomechanics, 16(3), 297-312.

López-Pellisa, T., Rotger, N., & Rodríguez-Gallego, F. (2021). Collaborative writing at work: Peer feedback in a blended learning environment. Education and Information Technologies, 26(1), 1293-1310.

Means, B., Toyama, Y., Murphy, R., & Baki, M. (2013). The effectiveness of online and blended learning: A meta-analysis of the empirical literature. Teachers College Record, 115(3), 1–47.

Philipsen, B., Tondeur, J., Pareja Roblin, N., Vanslambrouck, S., & Zhu, C. (2019). Improving teacher professional development for online and blended learning: A systematic meta-aggregative review. Educational Technology Research and Development, 67(5), 1145-1174.

Tamim, R. M. (2018). Blended Learning for Learner Empowerment: Voices from the Middle East. Journal of Research on Technology in Education, 50(1), 70-83.

Tay, H. Y. (2016). Investigating engagement in a blended learning course. Cogent Education, 3(1), 1135772.