رهبری به عنوان ظرفیتی برای هدایت یک شرکت به سمت دستیابی به اهدافش و ایجاد مزیت رقابتی پایدار توصیف می­شود. برای حفظ مزیت رقابتی پایدار، شرکت‌ها باید محصولات و سیستم‌های فنی داشته باشند که تولید، ارتباطات و کاهش هزینه را سرعت بخشیده و امکان استفاده از این محصولات و سیستم‌ها را داشته باشند (اوگورال[1] و همکاران، 2020).

به ­طور خلاصه، شرکت­ها باید دیجیتالی­شدن را بپذیرند. برای دستیابی به دیجیتالی ­شدن پایدار، موثر و کارآمد، یک برنامه دیجیتالی­ سازی جامد نیازمند رهبرانی است که بتوانند کارکنان را به سمت دیجیتالی­ شدن راهنمایی کنند. مفهوم رهبر دیجیتال در تعیین توانایی یک سازمان برای تحقق هدف دیجیتالی شدن خود بسیار حیاتی شده است. با توجه به این واقعیت که این مفهوم اغلب به جای مفهوم رهبری الکترونیکی استفاده می­شود، اولین ظهور این مفهوم را می­توان به مقاله­ای که توسط آوولیو (2000) نوشته شده است نسبت داد. طبق نظر فیسک (2002)، رهبران دیجیتالی، محرک تغییر، قادر به ترکیب ایده ­ها در کسب­ وکار برای پروژه ­ها، و ایجاد ارتباطات از طریق ایجاد فرصت­های جدید برای مشارکت، سرمایه گذاری­های مشترک، برون­سپاری و سایر اشکال همکاری هستند. نظریه سطوح بالا به عنوان پایه و اساس مفهوم رهبری دیجیتال عمل می­کند. بر اساس این ایده، ویژگی­های پیشینه مدیریتی، نتایج سازمانی (انتخاب­های استراتژیک و سطوح عملکرد) را قابل پیش­بینی­تر می­کند (تملکووا[2]، 2018).

در نتیجه، ادعا می‌شود که سازمان‌هایی که توسط افرادی هدایت می‌شوند که ویژگی‌های لازم برای رهبری دیجیتال را نشان می‌دهند نیز دیجیتال هستند. با توجه به تعاریف رهبری دیجیتال، تحقیق آوولیو (2000) در مورد رهبری الکترونیکی به عنوان "مفهوم رهبری دیجیتال" در نظر گرفته می­شود. به گفته آوولیو، رهبری دیجیتال «فرآیندی از تحول اجتماعی است که در آن فناوری اطلاعات پیشرفته به منظور تأثیرگذاری بر رفتارها، نگرش‌ها، احساسات، افکار و رفتار افراد، گروه‌ها و/یا سازمان‌ها واسطه می‌شود». به گفته فیسک (2002)، یک رهبر دیجیتالی تخیلی است، برای تغییر فشار می­آورد، می­تواند ایده­ها و اهداف سازمان را متحد کند، و قادر است شرکت­ها را از طریق مشارکت، سرمایه­ گذاری مشترک، برون­سپاری و ایجاد فرصت­های جدید برای آن­ها به هم متصل کند.

[1] Uğural

[2] Temelkova

 ادبیات رهبری دیجیتال. 3

مفهوم رهبری دیجیتال. 3

 اهمیت رهبران دیجیتال. 7

 ویژگی های رهبران دیجیتال. 10

قابلیت رهبری دیجیتال. 12

پیشینه پژوهش... 13

 پیشینه داخلی.. 13

 پیشینه خارجی.. 16

منابع. 19

• نیازی، ارسلان؛ بیگی نیا، عبدالرضا (1402). تاثیر رهبری دیجیتال بر عملکرد سازمان با نقش میانجی فرهنگ د یجیتال و قابلیت های دیجیتالی کارکنان. ششمین کنفرانس بین­المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
• ولی­زاده، حبیب؛ زینالی اقدم، احمد (1400). بررسی تاثیر رهبری دیجیتال بر عملکرد با نقش میانجی قابلیت های پویا و نوآوری مدل کسب و کار در شعب بانک ملی شهرستان ارومیه. ششمین کنفرانس بین­المللی مطالعات نوین مدیریت و حسابداری در ایران.
• کیخا، عالمه (1396). شناسایی مؤلفه­های رهبری دیجیتال برای دانشگاه­ها. فصلنامه پژوهش­های رهبری و مدیریت آموزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، سال چهارم، شماره 13.
• شاهنگی، آرزو، خانی، ناصر (1399). بررسی تأثیر مهارتهای رهبری دیجیتال بر عملکرد تیم مجازی. پنجمین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و حسابداری، اهواز.
• نوروزی، حسین؛ نصرت پناه، رسول، بارانی، صمد (1401). تأثیر رهبری دیجیتال بر عملکرد شرکت­ها در محیط­های پویا: نقش قابلیت­های پویا، نوآوری مدل کسب و کار و مزیت رقابتی پایدار. مدیریت بازرگانی، دوره 14 شماره 3.
• نوری، مژگان؛ شاه حسینی، محمدعلی؛ شامی زنجانی، مهدی؛ عابدین، بابک (1398). طراحی چارچوب مفهومی رهبری تحول دیجیتال در سازمان­های دولتی. مدیریت و برنامه­ریزی در نظام­های آموزشی، دوره 12 شماره 2.
• رحمتی، سارا؛ شمس، غلامرضا؛ شامی زنجانی، مهدی؛ ابوالقاسمی، محمود (1400). ارائه چارچوبی برای تبیین شایستگی­های رهبران دیجیتال با روش فراترکیب. نشریه علمی پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، شماره 1.
• رحمتی، سارا؛ شمس، غلامرضا؛ شامی زنجانی، مهدی؛ ابوالقاسمی، محمود (1399). فراتحلیل کیفی پژوهش­های بین­المللی در زمینه مفهوم سازی نقش رهبران دیجیتال. نشریه علمی، رتبه بین­المللی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، دوره 36 شماره 1.
• جلالی، سلمان؛ حدادی، ابراهیم؛ کیخا، عالمه؛ کشته­گر، عبدالعلی؛ کمالیان، امین رضا (1399). ارائه الگوی رهبری دیجیتال مبتنی بر قدرت نرم در سازمان­های دولتی (مورد مطالعه سازمان­های دولتی منتخب استان سیستان و بلوچستان). فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، سال نهم شماره 1.
• Nagel, L. (2020). The influence of the COVID-19 pandemic on the digital transformation of work. International Journal of Sociology and Social Policy, 40(9/10), 861–875.
• Kar, A. K. (2018). Regulation and governance of the Internet of Things in India. Journal of Digital Policy, Regulation and Governance, 20(5), 399–412.
• Islam, T., Ahmad, S., & Ahmed, I. (2022). Linking environment specific servant leadership with organizational environmental citizenship behavior: The roles of CSR and attachment anxiety. Review of Managerial Science, 1–25. doi:10.1007/s11846-022- 00547-3
• Wentrup, R., Nakamura, H. R., & Strom, P. (2019). Uberization in Paris € − the issue of trust between a digital platform and digital workers. Critical Perspectives on International Business, 15(1), 20–41
• Boiarintseva, G., Ezzedeen, S. R., & Wilkin, C. (2022). Definitions of work-life balance in childfree dual-career couples: An inductive typology. Equality, Diversity and Inclusion, 41(4), 525–548.
• Miao, Research on enterprise digital leadership structure and its influence mechanism on organizational innovation behavior, Hubei: Wuhan University, 2020.
• Roman, M.V. Wart, X.H. Wang, Defining E-leadership as Competence in ICT-Mediated Communications: An Exploratory Assessment, in: Public Administration Review, 2018, pp. 853–866.
• Y.P. Ju, Digital leadership matrix analysis and promotion path research in the digital age, in: Leadership Science, 2021, pp. 47–50.
• Cortellazzo, L., Bruni, E. and Zampieri, R., 2019. The role of leadership in a digitalized world: A review. Avalaible at: Frontiers in psychology, 10, p.1938
• Setyo Budianto
• Bartsch, S., Weber, E., Büttgen, M., & Huber, A. (2020). Leadership matters in crisis-induced digital transformation: How to lead service employees effectively during the COVID-19 pandemic. Journal of Service Management, 32(1), 71–85.
• Promsri, C. (2019). The developing model of digital leadership for a successful digital transformation. GPH-International Journal of Business Management, 2(08), 1–8.
• Klein, M. (2020). Leadership characteristics in the era of digital transformation.
• Hai, T. N., Van, Q. N., & Tuyet, M. N. T. (2021). Digital transformation: Opportunities and challenges for leaders in the emerging countries in response to COVID-19 pandemic. Emerging Science Journal, 5, 21–36
• Uğural, M. N., Giritli, H., & Urbański, M. (2020), Determinants of the Turnover Intention of Construction Professionals: A Mediation Analysis. Sustainability, 12(3), 954
• Temelkova, M. (2018), Skills for digital leadership-Prerequisite for developing high-tech economy, Int. J. Adv. Res. Manag. Soc. Sci.7, 50–74
• Tanniru, M. R. (2018). Digital Leadership. In, M. Pomffyova (Ed.), Management of information systems. IntechOpen. 93-109.
• Mihardjo L., Sasmoko S., Alamsjah F., Djap E. (2019), Digital leadership role in developing business model innovation and customer experience orientation in industry 4.0, Management Science Letters. 9, 1749–1762.
• porfírio, J. A., Carrilho, T., Felício, J.A., Jardim, J. (2021). Leadership characteristics and digital transformation. Journal of Business Research, 124, 610-619.
• Klein, M. (2020), Leadership Characteristics in the Era of Digital Transformation, Business & Management Studies: An International Journal (BMIJ), 8(1), 883–902.
• Prakasa, Y., Raharjo, K., Wiratama, I. (2020), Transformational Leadership and Digital Maturity: The Mediating Role of Organizational Culture, Proceedings of the 2nd Annual International Conference on Business and Public Administration (AICOBPA 2019), Malang, 224-229.
• Ehlers, U. D. (2020), Digital leadership in higher education. Journal of Higher Education Policy and Leadership Studies, 1(3), 6-14.
• Cardon, P. W., Huang, Y., & Power, G. (2019), Leadership Communication on Internal Digital Platforms, Emotional Capital, and Corporate Performance: The Case for Leader-Centric Listening, International Journal of Business Communication, 1-27
• Dimitrov, A. (2018), The digital age leadership: A transhumanistic perspective, Journal of Leadership Studies, 12(3), 79-81.
• Wasono, L. W., & Furinto, A. (2018). The effect of digital leadership and innovation management for incumbent telecommunication company in the digital disruptive era. International Journal of Engineering and Technology, 7, 125-130.
• Sağbaş, M. (2021), Digital Leader and Information Technology Applications, Karabıyı, İ. (Ed.), The Evaluations and Researches in Administrative and Economic Sciences. Lyon, Livre de Lyon, Cilt 1/ s.117- 133.
• Guzman, V., Muschard, B., Gerolamo, M., Kohl, H., Rozenfeld, H. (2020), Characteristics and Skills of Leadership in the Context of Industry. Procedia Manuf., Shangai, 43, 543–550.
• Temelkova, M. (2018), Skills for digital leadership-Prerequisite for developing high-tech economy, Int. J. Adv. Res. Manag. Soc. Sci.7, 50–74.
• Meier, C., Sachs, S., Stutz, C., & McSorley, V. (2017). Establishing a digital leadership barometer for small and medium enterprises (SME), Proceedings of the MakeLearn and TIIM International Conference, Lublin ,103-109.
• Eberl, J., Drews P. (2021). Digital Leadership- Mountain or Molehill? A Literature Review. 16th International Conference on Wirtschaftsinformatik, AIS, Duisburg & Essen, 5.
• El Sawy, O. A., Kraemmergaard, P., Amsinck, H., and Vinther, A. L. (2016). How Lego Built the Foundations and Enterprise Capabilities for Digital Leadership. MIS Quarterly Executive 15(2),141-166.
• Joas, G. M., Hess, T., Neuburger, R. (2020). More self-organization, more control-or even both? Inverse transparency as a digital leadership concept, Business Research. 13, 921- 947.
• Bolte S., Dehmer J., Niemann J. (2018), Digital Leadership 4.0. Acta Technica Napocensis. Series: Applied Mathematics, 61(4), 637-646.
• Oberer, B., Erkollar A. (2018), Leadership 4.0: Digital leaders in the age of industry 4.0. International Journal of Organizational Leadership 7(4), 404-412.
• Shin, J.; Mollah, M.A.; Choi, J. Sustainability and Organizational Performance in South Korea: The Effect of Digital Leadership on Digital Culture and Employees’ Digital Capabilities. Sustainability 2023, 15, 2027. https://doi.org/ 10.3390/su15032027
• Atobishi, Thabit, Sahar Moh’d Abu Bakir, and Saeed Nosratabadi. 2024. How Do Digital Capabilities Affect Organizational Performance in the Public Sector? The Mediating Role of the Organizational Agility. Administrative Sciences 14: 37. https://doi.org/10.3390/ admsci14020037
• Chatterjee, S., Chaudhuri, R., Vrontis, D., Giovando, G. (2023). Digital workplace and organization performance: Moderating role of digital leadership capability. Journal of Innovation & Knowledge 8 (2023) 100334.
• Muniroh, A., Hamidah, A., Abdullah, T. (2022). MANAGERIAL IMPLICATIONS ON THE RELATION OF DIGITAL LEADERSHIP, DIGITAL CULTURE, ORGANIZATIONAL LEARNING, AND INNOVATION OF THE EMPLOYEE PERFORMANCE (CASE STUDY OF PT. TELKOM DIGITAL AND NEXT BUSINESS DEPARTMENT). MANAGEMENT AND ENTREPRENEURSHIP: TRENDS OF DEVELOPMENT ISSUE 1 (19), 2022.
• Wang, H.; Li, B. Research on the Synergic Influences of Digital Capabilities and Technological Capabilities on Digital Innovation. Sustainability 2023, 15, 2607. https:// doi.org/10.3390/su15032607
• Proksch, D., Rosin, A. F., Stubner, S., Pinkwart, A. (2021). The influence of a digital strategy on the digitalization of new ventures: The mediating effect of digital capabilities and a digital culture. Journal of Small Business Management, DOI: 10.1080/00472778.2021.1883036
• Liu, Y. (2022). The Impact of Digital Leadership on Enterprise Sustainable Development Under the Background of “Industry 4.0”. G. Ali et al. (Eds.): ISEMSS 2022, ASSEHR 687, pp. 1445–1454, 2022.
• Nwanyi, E. H., Ndimele, M., Adanma, J. (2022). Improving employee digital capabilities in Nigeria organizations: challenges and prospects. International Journal of Marketing Management and Accounting Research, Vol. 10.
• Budianto, S., Salim, U., Moko, W., Khusniyah, N. (2023). Developing Model of Digital Leadership for the New Normal Age. INSYMA 2022, AEBMR 223, pp. 321–330, 2023.