مسئولیت ­پذیری اجتماعی به مسئولیت شرکت در قبال ذینفعان مختلف خود ازجمله مشتریان، کارکانن، محیط طبیعی و به­طور کلی جامعه اشاره دارد و اجتناب از مسئولیت اجتماعی به فرسایش تدریجی قدرت اجتماعی منجر می­گردد (کانگ[1] و همکاران، 2016؛ پوستل و سوبل[2]، 2019). فلسفه پشت مسئولیت­پذیری اجتماعی، تعهد اخلاقی است که نشان می­دهد آن­چه که از این طریق به­دست می­آِید، در قالب منابع انسانی و منابع طبیعی به جامعه بازمی­گردد. درنتیجه، پاسخ­های بخش­های اجتماعی و سایر ذی­نفعان به­خصوص کارکنان برای حفظ و پایداری کسب­وکار ضروری است. دیدگاه واقعی مسئولیت­پذیری اجتماعی در یک سازمان ممکن است با آن­چه که توسط ذی­نفعان آن درک می­شود متفاوت باشد و نگرش و رفتار آنان نسبت به سازمان به ادراکات فردی آنان بستگی دارد. کارکنان دارایی­های ارزشمند سازمان و کلی موفقیت هر کسب­وکار محسوب می­شوند. جذب و حفظ کارکنان ماهر، بااستعداد و متعهد پیش­نیاز موفقیت بلندمدت کسب­وکار در دنیای واقعی است. علاوه­براین، کارکنان نیز سفیران شرکت هستند که اعتبار، فرهنگ، اخلاق و انصاف شرکت را به جهان خارج از سازمان نشان می­دهند (جورج[3] و همکاران، 2020).

مسئولیت­پذیری اجتماعی، به سازمان­ها برای دستیابی بهتر به منافع ذی­نفعان یاری می­رساند و آن­ها را به پایداری تشویق می­کند. بنابراین می­توان بیان کرد مسئولیت­پذیری اجتماعی شرکت واکنشی به خواسته­های اجتماعی و محیطی و انتظارات ذی­نفعان است. با این حال، مطالعات نشان می­دهد که سازمان­ها چگونه با کارکنان، تأمین­کنندگان و مشتریان خود تعامل و پویایی اجتماعی دارند. مسئولیت­پذیری اجتماعی سازمانی به فعالیت­ها و سیاست­های سازمانی اطلاق می­شود که تمامی انتظارات ذی­نفعان را درنظر گرفته و موفقیت در حوزه­های اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی را فراهم می­سازد. کارکنان به­دلیل اهمیت نگرش­ها و رفتارهایشان بر نتایج سازمانی، به وضوح به­عنوان یکی از ذی­نفعان اصلی فعالیت­های مسئولیت اجتماعی شرکت مورد بررسی قرار می­گیرند (ایلخانی­زاده و کاراتپ[4]، 2017). درحالی­که این فعالیت­ها انتظارات کارکنان ازجمله ایجاد عدالت و شفافیت در سیاست­های کلی منابع انسانی را برآورده می­کند، نگرش­ها و رفتارهای کارکنان می­تواند مؤثر واقع گردد (اسلام[5] و همکاران، 2015). کسب‌وکار نباید صرفاً منجر به کسب سود و افزایش ثروت سهام‌داران شود بلکه باید مسئولیت‌هایی در قبال کارکنان، محیط‌زیست و جامعه بپذیرد. این نظریه تحت عنوان مسئولیت اجتماعی شرکت به یکی از ویژگی‌های شرکت‌ها تبدیل‌شده است. مسئولیت­پذیری اجتماعی بنگاه‌ها برآیند چهار مؤلفه مسئولیت اقتصادی، مسئولیت قانونی، مسئولیت اخلاقی، مسئولیت‌های بشردوستانه است.

[1] . Kang

[2] . Postel & Sobel

[3] . George

[4] . Ilkhanizadeh & Karatepe

[5] . Islam

2-1-1- مسئولیت پذیری اجتماعی.. 3

2-1-1-1- نظریه‌های مسئولیت پذیری اجتماعی.. 6

2-1-1-2- مدل‌های مسئولیتپ ذیری اجتماعی.. 7

2-1-2- ادراکات کارکنان از مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان. 11

2-1-2-1- مسئولیت پذیری اقتصادی.. 12

2-1-2-2- مسئولیت پذیری اخلاقی.. 12

2-1-2-3- مسئولیت پذیری قانونی.. 13

2-1-2-4- مسئولیت پذیری بشردوستانه. 14

2-2- پیشینه پژوهش... 15

2-2-1- پیشینه داخلی.. 15

2-2-2- پیشینه خارجی.. 19

منابع   22

• احمدی، ر؛ عباسنژاد، ت؛ زنده­بودی، م. (1394). ارریابی مقایسه­ای مدل­های مسئولیت­پذیری اجتماعی شرکت.
• اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس، بهشتی راد، رقیه و نویدی، پرویز (1394). تأثیر سرمایه اجتماعی و مسئولیت پذیری اجتماعی بر تعهد سازمانی در میان کارکنان دانشگاه رازی کرمانشاه. فصلنامه مطالعات اندازه­گیری و ارزشیابی آموزشی، سال 5، شماره 10، ص. 109-132.
• انصاری، فرشید (1399). مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان­ها و بهره­وری سازمانی (مطالعه موردی: شرکت نفت نورآباد ممسنی). مدیریت و حسابداری، سال 4، شماره 39.
• ایمان، محمدتقی؛ مرادی، علی (1396). بررسی تأثیر از خودبیگانگی اجتماعی در مسئولیت اجتماعی مورد مطالعه کارکنان شرکت نفت کرمانشاه. سال 28، شماره 67.
• ثقفی، فاطمه؛ پورعلی، معصومه (1400). راهبردهای ارتقای مسئولیت­پذیری اجتماعی در دانشگاه­ها.
• حساس یگانه، ی؛ برزگر، ق. (1393). مبانی نظری مسئولیت اجتماعی و پارادایم­های پژوهشی در حرفه حسابداری. مدیریت حسابداری.
• راعی دهقی، مرتضی (1397). تاثیر مسئولیت اجتماعی درک‌‌شده بر تعهد عاطفی کارکنان با توجه به نقش میانجی تناسب فرد ـ سازمان، هویت سازمان، و حمایت سازمانی ادراک‌‌شده. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 9(37)، 183-207.
• راعی­دهقی، مرتضی (1397). تأثیر ادراک کارکنان از مسئولیت اجتماعی بر عملکرد شغلی: مطالعه­ای در شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی.
• ربیعی، محمدرضا و غلامی، مهدیه (1395). بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی بر تعهد سازمانی (جامعه نمونه فرمانداری قم). فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، دوره 7، شماره 27، ص. 69-98. 
• رحیمیان، نظام الدین؛ کاظم­پور، مرتضی (1397). مسئولیت­پذیری اجتماعی شرکت­ها: مفاهیم، ابعاد، نظریه­ها و مروری بر مدل­های  آن.
• رنجی جفرودی، نیما و نصرالهی مقدم، پدرام (1399). تاثیر مسئولیت اجتماعی درک‌‌شده بر تعهد عاطفی کارکنان با توجه به نقش میانجی تناسب فرد ـ سازمان، هویت سازمان، و حمایت سازمانی ادراک‌‌شده. فرایند مدیریت توسعه، 23(3)، 141-159.
• رنجی، نیما؛ نصراللهی، پدرام (1399). تأثیر مسئولیت اجتماعی درک­شده بر تعهد عاطفی کارکنان باتوجه به نقش میانجی تناسب فرد- سازمان، هویت سازمان و حمایت سازمانی ادراک­شده. فرایند مدیریت و توسعه، دوره 33، شماره 3.
• سلطانی، مرتضی؛ نجات، سهیل و جعفری، خشایار (1394). بررسی تاثیر مسؤولیت اجتماعی شرکت بر تعهد عاطفی کارکنان؛ نقش میانجی فرهنگ سازمانی. مطالعات رفتار سازمانی، 4(15)، 145-172.
• سلطانی، مرتضی؛ نجات، سهیل؛ جعفری، خشایار(1394). بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی سازمان بر تعهد عاطفی کارکنان، نقش میانجی فرهنگ سازمانی. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی. سال چهارم. شماره 4. ص 171-145.
• سلطانی؛ مرتضی، نجات؛ سهیل، و جعفری کلیجی؛ خشایار. (1394). بررسی تاثیر مسؤولیت اجتماعی شرکت بر تعهد عاطفی کارکنان؛ نقش میانجی فرهنگ سازمانی. فصلنامه مطالعات رفتار سازماني، 15: 172-145.
• شاه­حسینی، م، الف؛ عربلویی مقدم، الف (1395). مسئولیت­پذیری اجتماعی شرکت: یک رویکرد جامع. شماره 1.
• شفیعی، حسین؛ خدامی پور، احمد؛ دستگیر، محسن (1396). تأثیر شاخص­های کلان اقتصادی بر مسئولیت­پذیری اجتماعی شرکت­ها. فصلنامه مطالعات میان رشته­ای در علوم انسانی. شماره 10.
• عظیمی، مجید؛ گنجی ارجنکی، سمیه(1394). تاثیر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت بر کیفیت گزارشگری مالی.
• کبیری، ح؛ محمدزاده، ح (1394). رابطه بین مسئولیت اجتماعی و کیفیت گزارشگری کالی شرکت­های لیست شده در بورس تهران از دیدگاه متخصصان مالی زن. شماره 24. صفحات 67-83.
• نجف­نژاد، اصغر؛ سیم­خواه، مسعود و فرج پور، قاسم (1396). بررسی تاثیر مسیولیت اجتماعی شرکت ها بر قصد جابجایی با میانجی گری تعهد سازمانی در شرکت بین المللی مهندسی ایران (ایریتک)، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و مهندسی صنایع، تهران،
• نصیری، فخرالسادات (1393). رابطه بین حمایت سازمانی ادراک­شده مدیریت شهری با مسئولیت­پذیری اجتماعی و عملکرد شغلی کارکنان شهرداری همدان. صفحات 97 الی 108.
• یزدان شناس، مهدی (1400). تأثیر مسئولیت اجتماعی سازمان بر هویت­یابی و عجین­شدگی کارکنان هتل­ها، نقش تعدیل کننده حمایت سازمانی. مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 16، شماره 54.

• Asrar-ul-Haq, M., Kuchinke, K. P., & Iqbal, A. (2017). The relationship between corporate social responsibility, job satisfaction, and organizational commitment: Case of Pakistani higher education. Journal of Cleaner Production, 142, 2352-2363.
• Bouraoui, K., Bensemmane, S., Ohana, M., & Russo, M. (2019). Corporate social responsibility and employees’ affective commitment: A multiple mediation model. Management Decision, 57(1), 152-167.
• Chaudhary, R. (2017). Corporate Social Responsibility and Employee Engagement: Can CSR Help in Redressing the Engagement Gap?, Social Responsibility Journal, vol. 13, no. 2, p. 1-36.
• Cheema, S., Afshar, B., Jeved, F. (2020). Employees’ corporate social responsibility perceptions and organizational citizenship behaviors for the environment: the mediating roles of organizational identification and environmental orientation fit. Corporate social responsibility and environmental management. Vol. 27, No. 1, pp. 9-21.
• De Roeck, K., & Maon, F. (2018). Building the theoretical puzzle of employees’ reactions to corporate social responsibility: An integrative conceptual framework and research agenda. Journal of Business Ethics, 149(3), 609-625.
• Duthler, G., & Dhanesh, G. S. (2018). The role of corporate social responsibility (CSR) and internal CSR communication in predicting employee engagement: Perspectives from the United Arab Emirates (UAE). Public Relations Review, 44(4), 453-462.
• George, N. A., Aboobaker, N., Edward, M. (2020). Corporate social responsibility, organizational trust and commitment: a moderated mediation model.

• Geva. A,. (2008) , “Three Models of Corporate Social Responsibility: Interrelationships between Theory, Research, and Practice”. Business and Society Review. Vol. 113, pp. 1-41.

• Hansen, S.D., Dunford, B.B., Alge, B.J., Jackson, C.L. (2015). Corporate Social Responsibility, Ethical Leadership, and Trust Propensity: A Multi-Experience Model of Perceived Ethical Climate, J Bus Ethics, 137, p. 649–662.
• Ilkhanizadeh, S. and Karatepe, O.M. (2017). An Examination of the Consequences Corporate of Social Responsibility in the Airline Industry: Work Engagement, Career Satisfaction, and Voice Behavior, Journal of Transport Management, 59, p. 8-17.
• Islam, T., Ahmed, I., Ali, G., Sadiq, T. (2015). Behavioral and Psychological Consequences of Corporate Social Responsibility: Need of the Time, Social Responsibility Journal, vol. 12, no. 2, p. 307- 332.
• Kang, C., Germann, F. and Grewal, R. (2016), “Washing away your sins? Corporate social responsibility, corporate social irresponsibility, and firm performance”, Journal of Marketing, Vol. 80 No. 2, pp. 59-79.
• Kanten, P. S., Kanten, M. G., Durmaz, Y., Akkoyun, Y., Mirici, B. (2017). The effect of corporate social responsibility on affective commitment to the employee brand: role of ethical climate and organizational based self-esteem. Press academic procedia, Vol. 3.
• Kim, H.L., Rhou, Y., Muzaffer, U., Kwon N. (2017). An Examination of the Links between Corporate Social Responsibility (CSR) and Its Internal Consequences, International Journal of Hospitality Management, 21, p. 26-34.
• Kim, J. S., Song, H. J., & Lee, C. K. (2016). Effects of corporate social responsibility and internal marketing on organizational commitment and turnover intentions. International Journal of Hospitality Management, 55, 25-32.
• Kim, J., Song, H., Lee, C.K., (2016). Effects of corporate social responsibility and internal marketing on organizational commitment and turnover intentions. Int. J. Hosp. Management. 55, 25–32.

• Ma, J. , (2012) , “A Study on the Models for Corporate Social Responsibility of Small and Medium Enterprises”, Physics Procedia,Vol. 25, pp. 435 – 442.

• Postel, N. and Sobel, R. (2019), “Corporate social responsibility (CSR): an institutionalist Polanyian analysis”, Society and Business Review, Vol. 14 No. 4, pp. 381-400.
• Rupp, D. E., & Mallory, D. B. (2015). Corporate social responsibility: Psychological, person-centric, and progressing. Annu. Rev. Organ. Psychol. Organ. Behav., 2(1), 211-236.
• Rupp, D.E., Mallory, D.B., 2015. Corporate social responsibility: psychological, personcentric, and progressing. Annu. Rev. Organ. Psychol. Organ. Behavior. 2 (1), 211–236.
• Story, J., Castanheira, F., Hartig, S. (2016). Corporate Social Responsibility and Organizational Attractiveness: Implications for Talent Management. Social Responsibility Journal, vol. 12, no.3, p. 484-505.
• Theodoulidis, B., Diaz, D., Crotto, F., & Rancati, E. (2017). Exploring corporate social responsibility and financial performance through stakeholder theory in the tourism industries. Tourism Management, 62, 173-188.
• Yücel, R. and Solak, B. (2012). The Effects of Accountant Professionals’ Social Responsibility Perceptions on Self Esteem and Job Performance, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol. 26, no: 3-4, p. 15-31.