مفهوم رقابت، ارتباط مستقیم با ارزش‌های موردنظر مشتری دارد به‌نحوی‌که در یک طیف مقایسه‌ای هر چه ­قدر ارزش‌های عرضه‌شده یک سازمان به ارزش‌های موردنظر مشتری نزدیک‌تر یا با آن منطبق‌تر باشد می‌توان گفت که سازمان، نسبت به رقبای خود در یک یا چند معیار رقابتی دارای برتری و مزیت است (کیاکجوری و همکاران، 1399). مفهوم رقابت­ مفهومی چندبعدی است که می­تواند در سطوح مختلف ملی، صنعت و سازمان، ارزیابی شود. رقابت­ در اثر تلفیقی از دارایی­ها و فرآیندها شکل می­گیرد. دارایی­ها یا به وجه خدادادی است (مانند منابع طبیعی) و یا مصنوع انسان می­باشد (مانند زیرساخت­ها) و فرآیندها که دارایی­ها را به منافع اقتصادی ناشی از فروش به مشتریان مبدل می­سازد و نهایتا باعث ایجاد رقابت­ می­شوند. مطابق با مطالعات جوزرون و فتوورازی (2012)، بازارهایی که رقابت کامل دارند دارای ویژگی­هایی هستند که تعداد زیادی فروشنده و خریدار را شامل می­شود، در این رقابت محصولات معامله شده همگن هستند و فروشنده و خریدار از وضعیت بسیار آگاه می­باشند. درحالی­که بازار انحصاری دارای ویژگی­هایی است که تنها یک فروشنده را شامل می­شود و سازمان­های دیگر برای ورود به بازار با موانع متعددی مواجه هستند (واهیودی[1] و همکاران 2021).

رقابت درواقع مجموعه‌ای از توانمندی‌های منحصربه‌فرد یک نهاد اقتصادی است که امکان ورود و نفوذ به بازارهای مدنظر بر رقیبان را برای سازمان‌ها فراهم می‌نماید؛ یعنی مقدار افزایش جذابیت‌های توصیه‌های بنگاه در مقایسه با رقیبان، از بعد مشتریان است. به عبارتی، مزیت رقابتی عامل یا ترکیبی از عواملی است که در یک محیط رقابتی سازمان را بسیار موفق‌تر از سایر سازمان‌ها می‌نماید و رقبا نمی‌توانند به‌راحتی از آن تقلید کنند؛ بنابراین برای دستیابی به مزیت رقابتی، یک سازمان هم باید به موقعیت خارجی خود توجه کند و هم توانمندی‌های داخلی را موردتوجه قرار دهد. چن (1994)، رقابت­پذیری را اقدام رقابتی مستقیم، شفاف و قابل­مشاهده تعریف می­کند که یک سازمان با هدف بهبود جایگاه رقابتی نسبی خود آغاز می­کند. وی براین باور است که نوع رفتار رقابتی در صنایع مختلف باتوجه به ماهیت متفاوت این صنایع، با هم فرق دارد (گائو[2] و همکاران، 2017).

[1] . Wahyudi

[2] . Gao

 ادبیات شدت رقابت.. 2

 مفهوم رقابت.. 2

 مفهوم رقابت‌پذیری شرکت.. 5

 شدت رقابت.. 9

 پیشینه تحقیق. 11

 پیشینه داخلی.. 11

 پیشینه خارجی.. 12

منابع. 13

• خدامی‌پور، احمد؛ و بزرایی، یونس؛ (1392)، بررسی رابطه رقابت بازار محصول با ساختار هیئت‌مدیره و کیفیت افشاء، دانش حسابداری، 4(14): 51-66.
• زارعی، عظیم؛ موتمنی، علیرضا؛ فیض، داود؛ کردنائیج، اسداله؛ فارسی­زاده، حسین (1395). نقش رفتار کارآفرینی­گرایی صادراتی در ارتقای عملکرد صادراتی بنگاه­ها با تبیین نقش میانجی کسب مزیت رقابتی. پژوهش­های مدیریت عمومی، سال نهم، شماره سی­وچهارم، صفحات 169 الی 193.
• فنائی، محمدرضا؛ بکائی، محسن (1399). تأثی قابلیت­های نوآوری محصول و قیمت­گذاری بر عملکرد صادراتی از طریق نقش میانجی مزیت رقابتی. سومین کنفرانس مهندسی صنایع، اقتصاد و مدیریت.
• کیاکجوری، حکیمه؛ نسیمی، محمدعلی؛ تقی پوریان، محمدجواد؛ قنبرزاده، قیدر (1399). ارائه مدل مزیت­های رقابتی کسب­وکار گردشگری سلامت در پساکرونا با به­کارگیری تکنیک فراترکیب. سال سوم، شماره 4.
• ملکی، محمدحسن؛ رضایی، رضا؛ عادلی، امید؛ رحیمیان، محمدمهدی (1402). ارائه چارچوب عوامل مؤثر بر رقابت­پذیری شرکت­های هواپیمایی. فصلنامه علمی جاده، سال 22، دوره 2، شماره 115.
• نظریان، رافیک؛ فرهادی پور، محمدرضا؛ فرجی، علی (1392). تأثیر رقابت در صنعت بانکداری بر اثربخشی انتقال آثار سیاست پولی از طریق کانال وام­دهی بانک. فصلنامه روند، سال 20، شماره 61 و 62.
• Ahmad, S. Z., Abu Bakar, A. R., Faziharudean, T. M., & Mohamad Zaki, K. A. (2015). An empirical study of factors affecting e-commerce adoption among small- and medium-sized enterprises in a developing country: evidence from Malaysia. Information Technology for Development, 21(4), 555-572. https://EconPapers.repec.org/RePEc:taf:titdxx:v:21:y:2015:i:4:p:555-572
• Bontempo, P.C. (2022). Countries’ governance and competitiveness: business environment mediating effect. RAUSP Management Journal 57(1), 49-64.
• Cheng, J. & Subramanian, N. & Gunasekaran,A. & Yu, J. & Ning, K.(2014). Customer satisfaction and competitiveness in the Chinese E-retailing: Structural equation modeling (SEM) approach to identify the role of quality factors. Expert Systems with Applications.pp.69-80.
• Cohen, M. A., & Tubb, A., (2018), “The impact of environmental regulation on firm and country competitiveness: A metaanalysis of the porter hypothesis”, Journal of the Association of Environmental and Resource Economists, 5(2), pp.371-399.
• Cruceru, A. F. & Moise, D. (2014). Competitive and Anti-Competitive Behavior of Organizations from a Marketing Perspective. International Journal of Economic Practices and Theories, 4(2), 179-184.
• Demiric Orel, F. & Kara, A.(2013). Supermarket self-checkout service quality, customer satisfaction, and loyalty: Empirical evidence from an emerging market. Journal of Retailing and Consumer Services.pp.1-12.
• Fernandez de Guevara, J. and Maudos, J. (2011), “Banking competition and economic growth: cross-country evidence”, The European Journal of Finance, 17:739-764.
• Gao, H., Yu, T. & Cannella, A. A. (2017). Understanding word responses in competitive dynamics. Academy of Management Review, 42(1), 129-144.
  • Guarda, T., Augusto, M. F., & Lopes, I. (2022). Geographic market intelligence as a competitive advantage. In 2019 14th Iberian Conference on Information Systems and Technologies (CISTI) (pp. 1-5). IEEE.
• Hosain, M. S. (2019). The impact of accounting information system on organizational performance: evidence from Bangladeshi small & medium enterprises. Journal of Asian Business Strategy, 9(2), 133-147. http://doi.org/10.18488/journal.1006.2019.92.133.147
• Hwang, W. S., Choi, H., & Shin, J. (2020). A mediating role of innovation capability between entrepreneurial competencies and competitive advantage. Technology Analysis & Strategic Management, 32(1), 1-14.
• Jayakumar, M., R. P. Pradhan, S. Dash, R. P. Maradana, K. Gaurav (2018). Banking competition, banking stability, and economic growth: Are feedback effects at work? Journal of Economics and Business, 96, (2018)
• Kanaan, R.K., Obeidat, U.N., Obeidat, B.Y., Al-Zu'bi, M.O., & Abuhashesh, M. (2020). The effect of intellectual capital on competitive advantage in the Jordanian Telecommunication Sector. Journal of Business & Management (COES&RJJBM), 8(1), 1-19
• Maduku, D. K., Mpinganjira, M., & Duh, H. (2016). Understanding mobile marketing adoption intention by South African SMEs: a multi-perspective framework. International Journal of Information Management, 36(5), 711-723. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2016.04.018
• Makena, P. (2021). Banking industry competition and stability in Zimbabwe.
• Mukasa, H. (2016). Perceptions of the Rules of Business Behavior in the Competitive Banking Environment in Uganda (Doctoral dissertation, Nelson Mandela Metropolitan University)
• Obeidat, U., Obeidat, B., Alrowwad, A., Alshurideh, M., Masadeh, R., Abuhashesh, M. (2021). The effect of intellectual capital on competitive advantage: the mediating role of innovation.
• Pascucci, F. (2018). The export competitiveness of Italian coffee roasting industry. British Food Journal, 120(7), 1529-1546.
• Reyes, G. E., & Useche, A. J. (2019). Competitiveness, Economic Growth and Human Development in Latin American and Caribbean Countries 2006-2015: A Performance and Correlation Analysis. Competitiveness Review, 29(2), 139-159.
• Štefániková, Ľ., & Masàrovà, G. (2014). The need of complex competitive intelligence. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 110, 669-677.
• Wahyudi, S. T., Nabella, R. S., Sari, K. (2021). Measuring the competition and banking efficiency level: a study at four commercial banks in Indonesia. Vol. 16, No. 1.
• Wilson, S. (2020). Building apparel manufacturing competitiveness through policy–a system dynamics approach. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, 24(2), 277–302.
• Yasa, N. N. K., Sukaatmadja, P. G., & Rahyuda, H. (2017). Business Strategies Implementation to Enhance Competitive Advantage (A Study of Ikat Weaving in Bali). European Journal of Business and Management, 9(8), 14-27. https://www.iiste.org/Journals/index.php/EJBM/article/view/35896