محیط زیست به­ عنوان یک موهبت الهی، محل زندگی و تأمین­کننده اصلی­ترین نیازهای انسان است. عبارت محیط زیست را می­توان به یک منطقه محدود کرد و یا تمامی یک سیاره و حتی به فضای بیرونی احاطه­کننده آن نیز اطلاق نمود که اصطلاحاً «کره حیات یا بیوسفر» نامیده می­شود (ادیب­راد و همکاران، 1400). محیط­زیست­گرایی بر توانایی سازمانی تأکید می­کند و یک توانایی درونی استراتژیک و فعال می­باشد. به همین ترتیب می­توان از طریق ارزش­ها و توانایی سازمان در تبدیل محیط پیچیده به محیط­زیست­گرایی شفاف برای ذی­نفعان اصلی، توسعه پایدار را ارتقا داد (فورینی[1] و همکاران، 2019).

انگیزه محیط­زیست­گرایی یکی از ویژگی­های برجسته مرتبط با گرایش محیطی است که نشان­دهنده دخالت مداوم در جستجوی فرصت­های پذیرش زیست­محیطی برای جلوگیری از عواقب نامطلوب در محیط زیست می­باشد (گراهام و پاتر[2]، 2015). برخی از محققان مانند گابلر و همکاران (2015)، در مورد جهت­گیری محیط­زیست و از طریق توسعه قابلیت­های اکولوژیکی، بر عوامل آن تمرکز کرده­اند. ابتدا، ختریوال (2010)، نقش محیط­زیست­گرایی در ارزش برند را مورد بررسی قرار داد. یو و هو (2019)، نیز کشف کردند که تا چه میزان جهت­گیری زیست­محیطی برای اقدامات مدیریت سبز تأمین­کننده محوری است (کسزی[3]، 2020). علاوه­براین، مدت­هاست که محققان در تحقیقات مرتبط با مدیریت محیط زیست براین باورند که بهبود سطح محیط­زیست­گرایی شرکت­ها می­توان پاسخ استراتژیک شرکت به مشکلات زیست­محیطی را بهبود بخشد. به­علاوه، این مطالعات نشان داده است که استراتژی محیط­زیست­گرایی تأثیر مثبتی بر عملکرد محیط دارد (ضمیر و همکاران، 2020).

محیط زیست را می­توان مجموعه­ای از عوامل جاندار و بی­جان دانست که در فضایی مشخص موجود زنده را تحت تأثیر خود قرار می­دهند. پارساپور (2013)، بر این باور است که محیط زیست می­تواند محیط اطراف یک فرد، یک گونه جانوری، یک اجتماع یا در کل بر اشکال حیاتی دلالت داشته باشد (پاساپور[4]، 2013). در عصر حاضر، تأثیر رفتار انسانی بر منابع طبیعی افزایش یافته است. بنابراین کسب دانش و آگاهی از مسائل محیط­زیستی به­منظور کاهش آثار تخریبی رفتار انسانی بر محیط زیست امری لازم و مهم محسوب می­شود (هسو[5]، 2016). افزایش آگاهی عمومی درباره نگرانی­های زیست­محیطی موقعیت­های زیادی را برای رشد بخش محصولات سبز ایجاد می­کند. مسائل و مشکلات زیست­محیطی یکی از مهم­ترین نگرانی­های انسان هزاره سوم است که البته بسیاری از این مسائل از رفتارهای نامناسب زیست­محیطی خود انسان­ها نشأت می­گیرد. به­گونه­ای که بیان می­شود این رفتارهای نامناسب به­طور چشم­گیری در چالش­های زیست­محیطی جهانی نقش دارند (کلوکنر[6]، 2013). برهمین مبنا، توجه به این مسئله و اهمیت آن در زندگی انسان­ها در قرن بیست­ویکم، امری است که نمی­توان آن را ناددیه گرفت. هرچند توجه به محیط زیست و پرداختن به رابطه انسان و طبیعت سابقه دیرینه­ای در تاریخ اندیشه اجتماعی دارد.

[1] . Fiorini

[2] . Graham & Potter

[3] . Keszey

[4] . Parsapur

[5] . Hsu

[6] . Klockner

2-1-2- محیط‌زیست‌گرایی.. 2

2-2- پیشینه پژوهش... 5

2-2-1- پیشینه داخلی.. 5

2-2-2- پیشینه خارجی.. 7

منابع. 9

• ادیب­راد، نرگس؛ یوسف فام، عالیه؛ جعفریه، مهناز (1400). تأثیر زیست­بوم­های مختلف زمانی در اشعار سهراب سپهری و منوچهر آتشی از منظر نقد بوم­گرا.
• بیات، روح الله و محمدنژاد مدردی، سپیده. (1395). بررسی تاثیر نوآوری های سبز بر عملکرد زیست محیطی و مزیت رقابتی سازمان،کنفرانس جهانی مدیریت، اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم،شیراز.
• حمایت­خواه جهرمی، مجتبی؛ ارشاد، فرهنگ؛ دانش، پروانه؛ قربانی، مهدی (1396). واکاوی رفتارهای زیست­محیطی براساس مدل TPB. دوره 11، شماره 3.
• رحیمی, فرج اله, مهرابی, علی, اسکندری, یاسر. (1398). تأثیر تعهد زیست‌‌محیطی بر نوآوری سبز و عملکرد پایدار با نقش تعدیل کنندگی آموزش زیست محیطی کارکنان در شرکت‌های پتروشیمی ماهشهر. انسان و محیط زیست, 17(4), 25-38.
• غفاری آشتیانی، پیمان؛ فراهانی، مریم (1396). بررسی عوامل تعیین کننده استراتژی سازگار با محیط زیست بر مزیت رقابتی سبز و عملکرد صادرات سبز.
• کریمی، رضوان. (1398). مطالعه تاثیر پویایی محیطی و نوآوری محصول سبز بر عملکرد سازمانی با نقش واسط کارآفرینی (مورد مطالعه: شرکت توسعه صنایع چاپ و بسته بندی کرمانشاه)، سومین کنفرانس بین المللی مطالعات نوین اقتصاد، مدیریت و حسابداری در ایران،تهران.
• مشیری، محمدامین و حاج علی جهرمی، مقداد و احمدی، ایمان. (1395). تاثیر نوآوری و یادگیری سازمانی بر کسب مزیت رقابتی با نگاه به نقش تعدیلگر استراتژی های محیطی،همایش بین المللی افق های نوین در علوم مدیریت و حسابداری، اقتصاد و کارآفرینی،اسلامشهر.

• Ahmadzadeh, M., Eidi, F. & Kagopour, M. (2017). Studying the effects of environmental commitments on green marketing strategies. Journal of Economic & Management Perspectives, 11(1), 816- 823.
• Chamorro, A. & Bañegil, T. M. (2006). Green marketing philosophy: A study of Spanish firms with ecolabels. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 13, 11-24.
• Chen, C.-L. and Tsai, C.-H. (2016), “Marine environmental awareness among university students in Taiwan: a potential signal for sustainability of the oceans”, Environmental Education Research, Vol. 22 No. 7, pp. 958-977.
• Danso, A., Adomako, S., Amankwah‐Amoah, J., Owusu‐Agyei, S., & Konadu, R. (2019). Environmental sustainability orientation, competitive strategy and financial performance. Business Strategy and the Environment, 28(5), 885-895.
• Dechezlepretre, A. and Sato, M. (2017), “The impacts of environmental regulations on competitiveness”, Review of Environmental Economics and Policy, Vol. 11 No. 2, pp. 183-206.
• Dowell, G. W. S. & Muthulingam, S. (2017). Will firms go green if it pays? The impact of disruption, cost and external factors on the adoption of environmental initiatives. Vol. 38, No. 6, pp. 1287-1304.
• Eiadat, Y., Kelly, A., Roche, F., Eyadat, H., 2008. Green and competitive? An empirical test of the mediating role of environmental innovation strategy. J.World Bus. 43 (2), 131e145.
• Fiorini, P.D.C., Jabbour, C.J.C., de Sousa Jabbour, A.B.L., Stefanelli, N.O. and Fernando, Y. (2019), “Interplay between information systems and environmental management in ISO 14001-certified companies”, Management Decision, Vol. 57 No. 8, pp. 1883-1901.
• Fraj, E., Martínez, E., & Matute, J. (2011). Green marketing strategy and the firm's performance: the moderating role of environmental culture. Journal of Strategic Marketing, 19(4), 339-355.
• Gázquez-Abad, J. C., Jiménez-Guerrero, J. F., Mondéjar-Jiménez, J. A. & CordenteRodríguez, M. (2011). How companies integrate environmental issues into their marketing strategies. Environmental Engineering & Management Journal, 10(12), 1809-1820.
• Graham, S. and Potter, A. (2015), “Environmental operations management and its links with proactivity and performance: a study of the UK food industry”, International Journal of Production Economics, Vol. 170, pp. 146-159.
• Hsu, A. (2016). Environmental Performance Index. New Haven, CT: Yale University. [online] 2016 [cited 01 March 2016].
• Keszey, T. (2020), “Environmental orientation, sustainable behaviour at the firm-market interface and performance”, Journal of Cleaner Production, Vol. 243 No. 10, p. 118524.
• Klockner, A.CH. (2013). “A comprehensive model of the psychology of environmental behavior-A meta-analysis”, Global Environmental Change, 23, 1028–1038.
• Liu, P. and Yi, S.-p. (2017), “Pricing policies of green supply chain considering targeted advertising and product green degree in the big data environment”, Journal of Cleaner Production, Vol. 164, pp. 1614-1622.
• Moraga-Gonzalez, J.L. , Padron-Fumero, N. , 2002. Environmental policy in a green market. Environ. Res. Econ. 22 (3), 419–447 .
• Movahedi, R., Izadi, N., & Aliabadi, V. (2017). Estimating of Environmental Knowledge and Attitude and Its Relation-ship with Socio-Political Factors (Case Study: Agricultural Knowledge-Based Companies Staffs of Hamedan and Kermanshah). Journal of Environmental Education and Sustainable Development, 5(2), 97- 111.
• Parsapur, Z. (2013). Environmental criticism literature and environment. Tehran: institute on humanities and cultural. (in Persian).
• Salehi, S. (2009). Environmental Attitudes and Behavior in Iran: A Study in the Northern Provinces Using the New Environmental Paradigm, PhD thesis, Leeds University, UK.
• Talebi, P., Omidi, N. A. M. & Lashgarara, F. (2018). Designing a green marketing behavioural pattern focusing on poultry products. Applied Ecology and Environmental Research, 16(5), 6047- 6061.
• Triebswetter, U., & Wackerbauer, J. (2008). Integrated environmental product innovation in the region of Munich and its impact on company competitiveness. Journal of Cleaner Production, 16(14), 1484-1493.
• Yasmeen, H., Wang, Y. and Zameer, H. (2019), “Modeling the role of government, firm, and civil society for environmental sustainability”, International Journal of Agricultural and Environmental Information Systems, Vol. 10 No. 2, pp. 82-97.
• Zameer, H., Wang, Y., Yasmeen, H., & Mubarak, S. (2020). Green innovation as a mediator in the impact of business analytics and environmental orientation on green competitive advantage. Management Decision. IN PRESS.
• Zhang, F., & Zhu, L. (2019). Enhancing corporate sustainable development: Stakeholder pressures, organizational learning, and green innovation. Business Strategy and the Environment, 28(6), 1012-1026.
• Zhang, Yali. Sun, Jun. Yang, Zhaojun. Li, Shurong. (2018), Organizational Learning and Green Innovation: Does Environmental Proactivity Matter?, sustainability, 10, 3737;
• Zolfagharkhani, M. (2016). A review of environmental in Forough Farrokhzad’s poem on based of the ecological feminism. Journal of theory and literacy studies, Vol. 1, No. 2, pp. 115-142. (in Persian).