مبانی نظری خوش بینی تحصیلی

در سال‌های اخیر مشکلات اقتصادی خلل‌‌هایی را در کلیه امورات اجتماعی، فرهنگی و آموزشی افراد بوجود آورده است. به نحوی که حتی دانش‌آموزان دیگر کمتر انگیزه‌ای برای پیشرفت تحصیلی دارند (و خیلی‌ها تحصیلات را کاری عبث بر می‌شمارند . انگيزش تحصيلي به رفتارهايي كه براي يادگيري و پيشرفت در تحصيل مربوط است، اطلاق مي‌شود. به طور كلي انگيزش پيشرفت تحصيلي به عنوان يكي از انگيزه‌هاي پيشرفت، نيرويي دروني است كه يادگيرنده را به ارزيابي همه جانبه عملكرد خود با توجه به عاليترين معيارها، تلاش براي موفقيت در عملكرد و برخورداري از لذتي كه با موفقيت در عملكرد همراه است، سوق مي دهد (ژانگ و همکاران،2024).

به دليل تأثير انگيزش تحصيلي بر موفقيت دانشجويان در گذشته و دهه هاي اخير، روا نشناسان در صدد بررسي و شناسايي عوامل مؤثر در انگيزش تحصيلي بوده اند. رفتارگرايان ضمن نفي ضمني انگيزش معتقدند يادگيري و فرايندهاي مرتبط با انگيزش به وسيله ي پاداش ها و مشوق ها هدايت مي شوند(تانگ،2020).

اما چگونه می‌توان انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان را تقویت کرد و چه راهکاری برای آن وجود دارد در مباحث علمی کمتر مورد توجه قرار گرفت است. یکی از متغیر‌‌هایی که احتمالا در افزایش انگیزه پیشرفت تحصیلی نقش دارد بحث خوش‌بینی  تحصیلی و امید به آینده است. خوش بینی، باور مثبت دانش­آموز به اینکه او می‌تواند در عملکرد تحصیلی دانش از طریق تأکید برتحصیل و یادگیری، اعتماد به همکاری والدین و دانش‌آموزان و باورداشتن به ظرفیت فردی به منظور حل مشکلات و واکنش به شکست‌ها به صورت انعطاف پذیر، تفاوت ایجاد کند( لوتانز، 2014؛ ترجمه رضایی‌منش، تقی‌زاده و  کاهه، 1400 ).

 خوش‌بینی  دانش‌آموزان می‌تواند در بهبود انگیزه‌های پیشرفت تحصیلی و شغلی مهم و تاثیر گذار باشد مطالعات نشان داده است افرادی که امید و خوش‌بینی  دارند در مقایسه با افراد نا امید و بدبین در مقابله با فشار و استرس‌های زندگی کم‌تر دچار ضعف سلامتی جسمی یا افسردگی می‌شوند و به خوبی می­توانند با این فشارها رو به رو شده و مقاومت کنند. رشد خوش‌بینی  و داشتن امید در دانش‌آموزان باعث پیشرفت تحصیلی و ارتقاء آن‌ها در دروس شده و همچنین در نوجوانی رسیدن به تحصیلات دانشگاهی و پیشرفت شغلی را با خود به همراه دارد. اما برخی از متغیر ها ممکن است خوش‌بینی  را کاهش دهند از جمله وضعیت اقتصادی والدین، که در ایجاد باور های غلط در مورد اینده تحصیلی تاثیر گذار می باشد(گوسوامی و گوسوامی،2023).