موفقیت تحصیلی تنها به دانش وابسته نیست؛ ویژگی‌های شخصی، مانند مهارت‌های اجتماعی، نقش اساسی ایفا می‌کنند. رفتار نامناسب و توانایی‌های اجتماعی ضعیف می‌توانند عملکرد دانش آموزان  را مختل کنند. مهارت‌های اجتماعی به دانش آموزان  کمک می‌کنند تا ارتباط برقرار کنند، یاد بگیرند و به‌طور مؤثر ارتباطات خود را مدیریت کنند. این مهارت‌ها برای ایجاد روابط و مقابله با چالش‌های زندگی ضروری هستند. در محیط‌های آموزشی، دانش آموزان  باید علاوه¬بر توسعه‌ی دانش و تفکر انتقادی، از تغییرات اجتماعی نیز آگاه باشند تا بتوانند به شهروندانی فعال تبدیل شوند. مهارت‌های اجتماعی برای رشد فردی و موفقیت اهمیت زیادی دارند (کاجال ، ۲۰۱۹).
مهارت‌های اجتماعی قوی باعث تقویت اعتمادبه‌نفس و تاب‌آوری می‌شوند، درحالی‌که کمبود حمایت می‌تواند منجر به مشکلات در محیط‌های منفی شود. تغییرات اجتماعی تأثیر چشمگیری بر رشد مهارت‌های اجتماعی دارند و بر ارتباطات، روابط و عملکرد تحصیلی اثر می‌گذارند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مهارت‌های اجتماعی ضعیف با مشکلات انضباطی در مدارس ارتباط دارند. آموزش مستقیم مهارت‌های اجتماعی و تحصیلی برای موفقیت دانش آموزان  ضروری است، زیرا مهارت‌های اجتماعی مناسب برای سازگاری با جامعه و پیشگیری از رفتارهای پرخطر حیاتی هستند (سورلی و نوردال ، ۲۰۲۱). پرداختن به رفتارهای مشکل‌ساز می‌تواند رضایت نوجوانان را در زمینه‌های تحصیلی و اجتماعی افزایش دهد. درک اهمیت مهارت‌های اجتماعی در دنیای امروز برای رشد فردی بسیار مهم است. این مهارت‌ها از طریق تعامل، تعیین اهداف، ایجاد ارتباطات و توسعه‌ی فردی قابل یادگیری و بهبود هستند. شایستگی را می‌توان به‌عنوان توانایی استفاده از مجموعه‌ای از دانش و مهارت‌های مرتبط که برای انجام موفقیت‌آمیز یک وظیفه ضروری هستند، تعریف کرد. شایستگی‌ها اغلب به‌عنوان مبنایی برای استانداردهای مهارتی عمل می‌کنند که سطح دانش، مهارت‌ها و توانایی‌های لازم برای موفقیت در انجام یک وظیفه را مشخص می‌کنند (لوتز  و همکاران، 2018).
شایستگی تحصیلی به توانایی دانش‌آموزان در به‌کارگیری یا استفاده از مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها و توانایی‌های مرتبط برای موفقیت در یک فعالیت آموزشی اشاره دارد. به گفته گتینگر (2002)، شایستگی تحصیلی به مجموعه‌ای از توانایی‌ها، مهارت‌ها، دانش و گرایش‌های مرتبط از ماهیت شناختی و غیرشناختی اطلاق می‌شود که به دانش‌آموزان امکان می‌دهد فعالیت‌های آموزشی موردنیاز را در مدرسه انجام دهند.
شایستگی تحصیلی همچنین شامل توانایی دانش‌آموزان در پیگیری اهداف تحصیلی خود بدون تأثیرپذیری از دیگران است. به‌عنوان‌مثال، اگر دانش‌آموزان احساس کنند که نمی‌توانند از عهده یک وظیفه برآیند، ممکن است دچار ترس شده و از انجام آن اجتناب کنند. از سوی دیگر، اگر یادگیرندگان باور داشته باشند که می‌توانند موفق شوند، ابتدا مسئولیت وظیفه‌ای که به آن‌ها محول شده را می‌پذیرند. درواقع، اگر یادگیرندگان فکر کنند که با تلاش معقول می‌توانند یاد بگیرند و درک کنند، تلاش بیشتری خواهند کرد، در برابر موانع تسلیم نخواهند شد و از راهبردهای متنوعی برای دستیابی به اهداف خود استفاده خواهند کرد (راتل  و همکاران، 2018).
شایستگی تحصیلی همچنین با دانش و استفاده از مهارت‌های مؤثر مطالعه مرتبط است. مهارت‌های مطالعه یکی از مفاهیم مهم شایستگی تحصیلی محسوب می‌شود. این مهارت‌ها ارتباط مستقیمی با شایستگی تحصیلی دانش‌آموزان دارند و از عناصر اساسی آن به شمار می‌روند. مهارت‌های مؤثر مطالعه با نتایج مثبت در حوزه‌های مختلف علمی همراه هستند. دانش‌آموزان توانمند در تمامی مقاطع تحصیلی ممکن است در مدرسه با مشکلاتی مواجه شوند، نه به دلیل کمبود توانایی، بلکه به دلیل نداشتن مهارت‌های خوب مطالعه. اگرچه برخی دانش‌آموزان به‌طور مستقل مهارت‌های مطالعه را توسعه می‌دهند، اما حتی دانش‌آموزانی که عملکرد تحصیلی طبیعی دارند ممکن است دوران تحصیل را بدون کسب رویکردهای مؤثر برای مطالعه سپری کنند (هاکلبرگ و  همرستروم ، 2019).
شایستگی (موفقیت تحصیلی) نقش مهمی در تربیت فارغ‌التحصیلانی باکیفیت ایفا می‌کند که به رهبران برجسته و نیروی انسانی کارآمد برای کشور تبدیل خواهند شد و در نتیجه، مسئولیت توسعه اقتصادی، اجتماعی و آموزشی کشور را بر عهده خواهند داشت (ژینگ تان ، 2022). در محیط آموزشی ...

2-1-5- شایستگی تحصیلی    3
2-1-5-1- تعریف شایستگی    3
2-1-5-2- تمایز انواع مختلف شایستگی‌ها    7
2-1-5-3- چالش‌های آموزش مبتنیبر شایستگی    8
2-1-5-4- شایستگی تحصیلی    12
2-1-5-5- شایستگی تحصیلی و اجتماعی‌شناختی دانش‌آموزان    16
2-1-5-6- درک شایستگی تحصیلی و اجتماعی-عاطفی دانشآموزان    17
2-1-5-7- عوامل موثر بر شایستگی‌های تحصیلی    19
2-1-5-7-1- عزت‌نفس    19
2-1-5-7-2- خودکارآمدی    19
2-1-5-7-3- انگیزه درونی و بیرونی    20
2-1-5-7-4- توانایی‌های خودتنظیمی    20
2-1-5-7-5- راهبردهای یادگیری خودتنظیم‌گر    22
2-1-5-7-6- عوامل ارتباطی    23
2-2- پیشینه پژوهش    24
2-2-1- پیشینه داخلی    24
2-2-2- پیشینه خارجی    30

برخی از منابع

•    ابراهیمی ورزنه، محمدحسین و بیان فر، فاطمه (1396). اثر بخشی آموزش باورهای هوشی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر دوره ی متوسطه دوم، چهارمین کنفرانس بین المللی روانشناسی علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی.
•    افضلی، لیلا، و اسماعیلی، سمیه. (1398). رابطه جهت گیری هدفی (با نقش میانجی تاب آوری تحصیلی) و درگیری تحصیلی. توانمند سازی کودکان استثنایی، 10(2 )، 216-226. SID. https://sid.ir/paper/262458/fa
•    جعفری، داود و طاهری، مبینا (1403). رابطه نیازهای روانشناختی و باورهای هوشی با اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه،اولین کنفرانس بین المللی تحقیقات نوین در آموزش و پرورش،تهران،
•    حسنی راد، مرجان، و حمزه نژاد، فهیمه. (1398). بررسی رابطه میان باورهای هوشی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری. توانمند سازی کودکان استثنایی، 10(1 )، 116-124. SID. https://sid.ir/paper/262580/fa
•    رحمتی، فرشته و یمینی، محمد و مهدیان، حسین (1400). تعیین نقش میانجی انگیزش تحصیلی در رابطه بین باورهای هوشی و تاب آوری تحصیلی در میان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم بجنورد.
•    رحیمی، محمود (2017). *بررسی نقش باورهای هوشی و تاب‌آوری تحصیلی در شایستگی تحصیلی دانش‌آموزان*: یک مطالعه کاربردی. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی ایران، 49(1), 47-61.
•    رضائی، حمیدرضا و شیخی، سهراب و میرزایی، آزاد و رحیمی کاکه جوب، پیمان (1403). پیش بینی تاب آوری تحصیلی براساس باورهای فراشناختی و خودتنظیمی هیجانی در دانش آموزان،دومین کنفرانس بین المللی تحقیقات نوین در آموزش و پرورش،تهران